દિલ્હીમાં ફળો વેચતા એક સાધારણ પંજાબી કુટુંબનો આ છોકરો બોલિવૂડની સૌથી મોટો ફિલ્મ નિર્માતા બની ગયો, પણ તેની મ્યુઝિક કંપની દેશની સૌથી મોટી મ્યુઝિક નિર્માતા છે.
જે લોકો શિવ અને હનુમાનના ભક્તો છે, તેમણે તે વ્યક્તિનું નામ જાણવું જ જોઇએ કે જેમણે પોતાનું સૌથી વધુ ભજન ગાયાં. પરંતુ જેઓ જાણે છે કે તે વ્યક્તિએ ફક્ત ભજનો જ ગાયા નથી, પરંતુ તેની શ્રદ્ધા અને આસ્થા દ્વારા તેને દેવોના દેવ મહાદેવ અને તેમના સ્વરૂપમાં ભગવાન હનુમાનની કૃપા મળી છે. કે ક્યારે દિલ્હીના દરિયાગંજ વિસ્તારમાં ફળ વેચાવવા વાળો એક સામાન્ય પંજાબી ફેમિલી આ છોકરો ફક્ત બોલિવૂડમાં ખાલી સૌથી મોટો ફિલ્મ નિર્માતા બની ગયો છે.
પરંતુ આજ એના નહિ રહેવા પછી પણ એની મ્યૂજિક કંપની દેશની સૌથી મોટી સંગીત નિર્માણ કરવા વાળી કંપની છે. હકીકતમાં, 5 મે 1951 ના રોજ દિલ્હીમાં પંજાબી કુટુંબ અરોરામાં જન્મેલા ગુલશન કુમાર એકમાત્ર એવા વ્યક્તિ હતા જેમણે દરેક ઘરમાં બોલીવુડ સંગીત લાવ્યું હતું. ગુલશન કુમારના પિતા દિલ્હીના દરિયાંજ વિસ્તારમાં જ્યુસ વેચતા હતા અને ત્યાંથી તેમણે કાર્ટ પર કેસેટ ઓડિયો રેકોર્ડ વેચવાનું શરૂ કર્યું હતું. બોલિવૂડના વિશાળ મ્યુઝિક ઉદ્યોગ તરફ આ તેમનું સૌથી મહત્વનું પગલું હતું.
તેણે પોતાનો વ્યવસાય આગળ વધાર્યો અને સુપર કેસેટ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ નામની પોતાની કંપની શરૂ કરી. બાદમાં તેમણે દિલ્હીને અડીને આવેલા નોઈડામાં એક મ્યુઝિક કંપની ખોલી અને 1970 ના દાયકામાં શ્રેષ્ઠ ગુણવત્તાની કેસેટ્સ વેચવાનો ધંધો ફેલાવી દીધો. આ રીતે તેનો ધંધો એટલો વિકસ્યો કે તેણે ઓડીઓ કેસેટોની નિકાસ શરૂ કરી અને કરોડપતિ બન્યા. એક સમય હતો. જ્યારે ગુલશન કુમાર ભારતીય સંગીત ઉદ્યોગનો સૌથી સફળ વ્યક્તિ બન્યો. ત્યારબાદ તે ‘બોલિવૂડ’ તરફ વળ્યો અને મુંબઈ ચાલ્યો ગયો.
જો કે, બહુ ઓછા લોકો જાણે છે કે ગુલશન કુમારે આ મ્યુઝિક કંપની સુપર કેસેટ ઇન્ડસ્ટ્રી હેઠળ ‘ટી સિરીઝ’ મ્યુઝિક લેબલ સ્થાપિત કર્યું છે.
ટી-સિરીઝ દેશમાં સંગીત અને વિડિઓઝનું સૌથી મોટા પ્રોડ્યૂસર છે. આટલું જ નહીં, ટી-સિરીઝનું મુખ્ય કાર્ય ફિલ્મોમાં સંગીત બનાવવું, જૂના ગીતોનું રીમિક્સ બનાવાનું, ભક્તિ સંગીત અને આલ્બમનું નિર્માણ પણ કરવાનું છે. તે જાણીને આશ્ચર્ય થશે કે ગુલશન કુમારની કંપની દ્વારા ભારતીય સંગીત ઉદ્યોગ લગભગ 60% બજારમાં કબજો કરે છે. એટલું જ નહીં, તેમની કંપની છ ખંડોના 24 થી વધુ દેશોમાં સંગીતની નિકાસ કરે છે, જેમાં 2500 થી વધુ ડોલરો સાથે ટી-સીરીઝ પણ દેશનો સૌથી મોટો ડિસ્ટ્રીબ્યુટ નેટવર્ક પણ છે.
જોકે, દિલ્હીને અલવિદા કહીને મુંબઇ આવતા ગુલશન કુમારનો સિક્કો આ વાર્તામાં હજી વધુ ચમક્યો. તેમણે ભક્તિમય સંગીત પ્રત્યેનો પોતાનો વલણ વધાર્યો અને માત્ર ગીતો જ ગાયા નહીં, પરંતુ હનુમાન જી અને શિવજીના આવા સુંદર ભજનો પણ ગાયા છે કે જે આજ સુધી કોઇ ગાતા નથી. તેને ગુલશન કુમારનું નસીબ અથવા હનુમાન જીની કૃપા કહે, તે દિવસે એન દિવસે ચાર ઘણી ઉન્નતિ વધારતો ગયો અને પાછળથી તેણે હિન્દુ પૌરાણિક કથાઓથી લગતી ઉત્તમ ફિલ્મો અને સિરિયલ પણ બનાવી.
ગુલશન કુમારની પહેલી ફિલ્મ 1989 માં ‘લાલ દુપટ્ટા મલમલ ના નામથી બહાર આવી હતી. જેનું સંગીત એક જ રાતમાં આખા ભારતમાં લોકપ્રિય થયું. આ જ રીતે વર્ષ 1990 માં ફિલ્મ ‘આશિકી’ એ સફળતાના તમામ રેકોર્ડ તોડી નાખ્યા. બાદમાં 1991 માં આમિર ખાન અને પૂજા ભટ્ટ અભિનિત ‘દિલ હૈ કી માનતા નહીં’ નિર્માણ કર્યું હતું, આ ફિલ્મે તેટલું કર્યું નહોતું, પરંતુ તેના સંગીતથી બોલિવૂડના સૌથી લોકપ્રિય ગીતો મળ્યાં હતાં.
ગુલશન કુમાર ખૂબ જ ટૂંકા સમયમાં ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રીમાં સંગીતના રાજા બન્યા. તેમણે ફક્ત સંગીત ઉદ્યોગમાં સફળતાનો ધ્વજ ફરકાવ્યો જ નહિ, પરંતુ નવી પ્રતિભાને તક પણ આપી. સોનુ નિગમ, અનુરાધા પૌડવાલ, કુમાર શાનુ અને વંદના વાજપેયી જેવા ઘણા ગાયકો ગુલશન કુમારની દેન છે.
જો કે, જલ્દીથી પ્રાપ્ત થયેલ સફળતાનો આ ચહેરો મુંબઈ અન્ડરવર્લ્ડના નિશાન પાર આવી ગયો. આનું એક મોટું કારણ હતું, ગુલશન કુમારનું સામાજિક રૂપથી સક્રિય થવું.
હકીકતમાં, ગુલશન કુમારે તેમના એક નાણાંનો મોટો હિસ્સો સમાજ સેવામાં લગાયો. બહુ ઓછા લોકો જાણે છે કે તેમણે વૈષ્ણો દેવી ખાતે ભંડારની સ્થાપના કરી હતી, જે હજી પણ યાત્રાળુઓને મફત ભોજન આપે છે. તે નાણાકીય વર્ષ 1992-93 માં દેશના સૌથી મોટો કરદાતા હતો.
ઠીક છે, 90 ના દાયકામાં, જ્યારે ગુલશન કુમાર ભારતીય સિનેમાની દુનિયામાં એક તેજસ્વી સ્ટાર બની ગયા હતા, ત્યારે તેની લોકપ્રિયતા આવી અને તે સતત મુંબઈના અંડરવર્લ્ડના પૈસા દ્વારા ધમકી આપી રહ્યો, પરંતુ તે ઝૂકી ગયો નહીં. આથી જ ગુલશનને 12 ઓગસ્ટ, 1997 ના રોજ મુંબઈના અંધેરી પશ્ચિમ ઉપનગરમાં જીતનગર જીતેશ્વર મહાદેવ મંદિરની બહાર ગોળી મારીને હત્યા કરવામાં આવી હતી.
ગુલશન કુમાર ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રીમાં મેં નથી, પરંતુ ટી સિરીઝની ચમક આજે પણ એવી જ રીતે યથાવત્ છે.