પુંસરી ગામ નામનું એક આદર્શ ગામ, ગુજરાતના અમદાવાદ શહેર (અમદાવાદ, ગુજરાત) થી લગભગ 100 કિમી દૂર આવેલું છે. 15 વર્ષ પહેલા સુધી આ ગામ સાબરકાંઠા જિલ્લાના અન્ય ગામો જેટલું સાદું હતું. અહીં પણ ઘણી સમસ્યાઓ હતી. પરંતુ વર્ષ 2006માં હિમાંશુ પટેલ પુંસરીના સરપંચ તરીકે ચૂંટાયા ત્યારે આ ગામનું નસીબ બદલાઈ ગયું. અદ્યતન ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સાથે આંગણવાડી કેન્દ્રો, વાતાનુકૂલિત શાળાઓ, બાયોમેટ્રિક મશીનો, વાઈફાઈ, કચરા-મુક્ત અને સ્વચ્છ રસ્તાઓ, ક્લોઝ-સર્કિટ કેમેરા, બાયોગેસ પ્લાન્ટ, પાણી શુદ્ધિકરણ પ્લાન્ટ, આ ગામમાં દરેક વસ્તુ છે જેના કારણે તે શહેરમાં મળવા વારી કોઈભી સુવિધા સાથે સ્પર્ધા કરી શકે છે.
યોજનાઓનો અમલ
હિમાંશુ પટેલને ગામના સરપંચ બનાવવામાં આવ્યા, ત્યારપછી તેમણે આ ગામનું આખું ચિત્ર બદલી નાખ્યું. વાસ્તવમાં ચારનોઈની જમીન વેચીને જે પૈસા મળ્યા તે વડે તેમણે પોતાનો વિકાસ કરવાને બદલે ગામનો વિકાસ કરવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી અને અંતે તેમણે ગામની સંપૂર્ણ બદલી કરી પુંસરી ગામને એક મોડેલ ગામ બનાવ્યું. પૂર્વ સરપંચે તેમના એક ઈન્ટરવ્યુમાં કહ્યું હતું કે, ‘સરકારી યોજનાઓને યોગ્ય રીતે અપનાવવામાં આવે તો ગામડાઓનું ચિત્ર બદલાઈ શકે છે. માત્ર ઈચ્છા શક્તિ હોવી જોઈએ.
મોબાઇલ લાઇબ્રેરી
વાંચનનો શોખ ધરાવતા ગામના લોકો માટે મોબાઈલ લાઈબ્રેરી બનાવવામાં આવી છે. આ માટે એક ઓટોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જેમાં સેંકડો પુસ્તકો છે. આ ઓટો આ માટે નિયત સમયે અલગ-અલગ સ્થળોએ પહોંચે છે જેથી લોકો દૂર ગયા વિના તેમની પસંદગીના પુસ્તકો વાંચી શકે. ગામમાં પાંચ શાળાઓ છે અને તમામ એસીથી સજ્જ છે. ગામમાં એક હોસ્પિટલ પણ ખોલવામાં આવી છે જેથી કરીને લોકોની સારી સારવાર થઈ શકે.
પુંસરી જવાના રસ્તે અન્ય ગામો પણ
‘પુંસરી’ના વિકાસ મોડલને માત્ર રાજસ્થાન જ નહીં, પરંતુ પંજાબ અને તમિલનાડુ જેવા રાજ્યોના ગામડાઓ પણ અપનાવી રહ્યા છે. આ મોડલ પર રાજસ્થાનના ઘણા ગામડાઓનો વિકાસ કરવામાં આવી રહ્યો છે. રાજસ્થાનના જયપુર, પાલી, ઉદયપુર, ડુંગરપુર સહિત ઘણા એવા જિલ્લા છે જ્યાં 500 થી વધુ સરપંચો આ ગામનું વિકાસ મોડલ જોવા આવ્યા હતા અને આ ગામની તર્જ પર પોતાના ગામોનો વિકાસ કરી રહ્યા છે.
બજેટ ઉપયોગ
પરંતુ જે બાબત તેને વધુ પ્રશંસનીય બનાવે છે તે એ છે કે હિમાંશુએ 16 કરોડ રૂપિયાના બજેટ સાથે માત્ર આઠ વર્ષમાં આ બધું પૂર્ણ કર્યું. આજે આ મોડેલ ગામ ટકાઉ ગ્રામીણ વિકાસનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે.