ભારત જેવા દેશમાં શાળાઓમાં ડ્રેસ કોડનો મામલો સતત વિવાદમાં રહે છે. તાજેતરમાં, કર્ણાટકમાં, હિજાબ પહેરીને કોલેજમાં આવતી છોકરીઓનો મુદ્દો હેડલાઇન્સમાં હતો. પરંતુ જાપાન જેવા દેશમાં પણ વિદ્યાર્થીઓને જે પ્રકારના કડક ડ્રેસ કોડનો સામનો કરવો પડે છે તે જાણીને તમને આશ્ચર્ય થશે. જાપાનની ઘણી શાળાઓએ છોકરીઓને પોનીટેલ કરવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. આનું કારણ સાંભળીને તમે દંગ રહી જશો. શાળાઓ માને છે કે વિદ્યાર્થીનીઓની ગરદનની પાછળનો ભાગ વિદ્યાર્થીઓને જાતીય ઉત્તેજિત કરી શકે છે. આ સિવાય વિદ્યાર્થીઓએ માત્ર સફેદ અન્ડરવેર પહેરીને જ શાળામાં આવવાનો નિયમ છે, જેથી ડ્રેસની બહાર તેમની ઝલક ન દેખાય.
જાપાનના વિદ્યાર્થીઓ પાસે આ વાહિયાત નિયમોનું પાલન કરવા સિવાય કોઈ વિકલ્પ નથી. એક સર્વેમાં જાણવા મળ્યું છે કે જાપાનના ફુકુઓકા પ્રીફેક્ચરમાં 10 માંથી એક શાળાએ છોકરીઓની પોનીટેલ હેરસ્ટાઈલ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. શિક્ષણ જગતના ઘણા લોકો માને છે કે પોનીટેલ પર પ્રતિબંધ મૂકવો એ લિંગ ભેદભાવ સમાન છે અને તે વિદ્યાર્થીઓના અભિવ્યક્તિના અધિકારને નબળો પાડે છે. જાપાનમાં માતા-પિતા અને છોકરીઓ હવે આ વાહિયાત ડ્રેસ કોડ સામે પોતાની નારાજગી વ્યક્ત કરવા આગળ આવી રહ્યા છે. આ કારણે જાપાન સરકારને શિક્ષણના નિયમોમાં સુધારો કરવાની ફરજ પડી હતી. પરંતુ હજુ પણ દરેક શાળામાંથી વિદ્યાર્થિનીઓની પોનીટેલ પરનો પ્રતિબંધ હટાવવામાં આવ્યો નથી.
જાપાનની શાળાઓમાં માત્રે પોનીટેલ અને રંગીન અન્ડરવેર પર જ પ્રતિબંધિત નથી, શાળાઓ બાળકોના મોજાના રંગ, સ્કર્ટની લંબાઈ અને તેમની ભમરના આકાર પર પણ નિયંત્રણો લાગુ કરે છે. વિદ્યાર્થીઓના વાળ રંગવા પર પણ પ્રતિબંધ છે. કારણ કે જો કોઈ વિદ્યાર્થીના વાળ ઘાટા કે સીધા ન હોય તો તેમને તેમના વાળનો રંગ કુદરતી હોવાનું સાબિત કરવાની ફરજ પાડવામાં આવે છે.
હકીકતમાં, જાપાનની શાળાઓમાં બ્લેક રૂલ્સ તરીકે ઓળખાતા આ કડક નિયમોનું મૂળ 1870ના દાયકામાં છે. જ્યારે જાપાનની સરકારે સૌપ્રથમ શિક્ષણની નિયમન પ્રણાલીની સ્થાપના કરી. તે સમયે શાળાઓમાં હિંસા ઘટાડવાના નિયમો ખૂબ જ મર્યાદિત હતા. સમય જતાં, આ નિયમો શાળાઓમાં કાયમી બની ગયા. જોકે હવે તેઓ સુધરી રહ્યા છે. બીજી તરફ અનેક જગ્યાએ આને લઈને વિરોધ પણ શરુ થઈ રહ્યો છે.