સાઉદી અરેબિયાનું પ્રોપર્ટી માર્કેટ હવે આવકનો સૌથી મોટો સ્ત્રોત બની રહ્યું છે. વિશ્વના કેટલાક ભાગોમાં ઊર્જાના ભાવમાં વધારો થયા બાદ હવે દેશની અર્થવ્યવસ્થા પણ બદલાઈ રહી છે. તાજેતરમાં રિયાધના નવા અબ્દુલસલામ અલમાજેદના 300 એપાર્ટમેન્ટ ઉતાવળમાં વેચાઈ ગયા છે. માત્ર એક મહિનામાં લોકોએ રોકડ ચૂકવીને મકાનો ખરીદ્યા અને તે પણ જ્યારે તેની જાહેરાત કરવામાં આવી ન હતી. એક એપાર્ટમેન્ટની કિંમત એક લાખ રિયાલ (લગભગ 2 કરોડ રૂપિયા) હતી અને તે પછી પણ લોકો તેને ખરીદવામાં અચકાતા નહોતા. વિશ્વનો સૌથી મોટો તેલ ઉત્પાદક દેશ હવે પ્રોપર્ટી માટે પણ મોટું બજાર બની રહ્યું છે.
દેશને નવી ઓળખ મળી રહી છે
નિષ્ણાતોના મતે આ નવો વિકાસ દર્શાવે છે કે કેવી રીતે આર્થિક અને સામાજિક પરિવર્તન સાઉદી અરેબિયાને નવી ઓળખ આપી રહ્યું છે. આનું એક કારણ સાઉદી ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાન (એમબીએસ) દ્વારા શરૂ કરાયેલા કાર્યક્રમો પણ છે, જેનો હેતુ દેશને એક નવા ચહેરામાં ઘડવાનો છે. અલમાજેદ રેસિડેન્સ ડેવલપ કરનાર અલમાજેદ કહે છે કે હવે અહીં લોકોની વિચારસરણી બદલાઈ રહી છે. તે સાઉદી અરેબિયામાં સૌથી મોટા રિયલ એસ્ટેટ ડેવલપર છે. તેમણે કહ્યું કે સાઉદી અરેબિયાના કેટલાક લોકોએ હવે આ પેઢીની શૈલી અપનાવી છે જે ખુલ્લી અને રચનાત્મક છે.
મોહમ્મદ બિન સલમાન સાથે સત્તાનું કેન્દ્ર એક બની ગયું છે. જ્યારથી તેમના પિતાએ તેમનું કદ વધાર્યું છે ત્યારથી તેમનો રાજકીય દબદબો પણ વધ્યો છે. 2015માં કિંગ સલમાને તેમને ક્રાઉન પ્રિન્સ જાહેર કર્યા હતા. મોહમ્મદ બિન સલમાને મનોરંજન પરના પ્રતિબંધોને કાં તો રાહત આપી અથવા નાબૂદ કરી. આ ઉપરાંત મહિલાઓ અને પુરૂષોના એકસાથે રહેવા પરનો પ્રતિબંધ પણ નાબૂદ કરવામાં આવ્યો હતો. તે જ સમયે, તેઓ હવે એવા પ્રયાસો આગળ લઈ રહ્યા છે જેના હેઠળ તેલ પરની નિર્ભરતા ઓછી કરી શકાય.
અગાઉ મુશ્કેલીઓ હતી
10 વર્ષ પહેલા સુધી, દેશના ઘણા પ્રોપર્ટી ડીલરો મહિલાઓને ભાડા પર ઘર આપવામાં શરમાતા હતા. ઘર ખરીદવાથી લઈને મહિલાઓ સુધીના દરેક નિર્ણય માટે પુરુષ વાલીની મંજૂરી જરૂરી છે. પરંતુ આજે મહિલાઓ સાઉદીમાં વર્કફોર્સ માર્કેટમાં પ્રવેશી રહી છે અને તે પણ મોટી સંખ્યામાં. એટલું જ નહીં, અલ્માજેદમાં ફ્લેટ ખરીદનારા ગ્રાહકોમાં 30 ટકા મહિલાઓ છે. તેઓ આ પ્રોપર્ટીમાં પોતાની જાતે રોકાણ કરી રહ્યા છે અથવા પોતાના માટે ઘર ખરીદી રહ્યા છે.
અગાઉ સાઉદી અરેબિયામાં ઘણા લોકો ઊંચી દિવાલો અને નાની બારીઓવાળા ઘરોને પસંદ કરતા હતા જેથી તેમની ગોપનીયતા સાચવી શકાય. પરંતુ હવે જેમ-જેમ ફેરફારો આવી રહ્યા છે તેમ-તેમ નાના પરિવારોનો ટ્રેન્ડ વધી રહ્યો છે. ચુસ્ત બજેટના કારણે ઘર ખરીદવાના ટ્રેન્ડમાં બદલાવ આવ્યો છે. અલમાજેદ દ્વારા બાંધવામાં આવેલા ફ્લેટમાં સામાન્ય વરંડાથી લઈને કાફે, જિમ અને નર્સરી સુધીની સુવિધાઓ છે.
મોંઘા તેલથી ફાયદો
રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધ બાદ વિશ્વભરમાં મોંઘવારી વધી રહી છે. આ વર્ષે તેલના ભાવ 100 ડોલર પ્રતિ બેરલ સુધી પહોંચી ગયા અને તેનો સીધો ફાયદો સાઉદી અરેબિયાને થયો. તે હવે જી-20માં સૌથી ઝડપથી વિકસતો દેશ બની ગયો છે. બીજા ક્વાર્ટરમાં જીડીપી 11.8 ટકા પર પહોંચી ગયો છે. દેશની ઓઈલ કંપની અરામકોને સૌથી વધુ ફાયદો થયો હતો. સાઉદી અરેબિયામાં અબજો ડોલર આવી રહ્યા છે અને અહીં રોકાણ વધી રહ્યું છે.
આ સાથે જ ખાનગી ક્ષેત્ર હવે વધુને વધુ સરકારી કોન્ટ્રાક્ટ પર નિર્ભર થઈ રહ્યું છે. દેશમાં એપ્રિલથી જૂન સુધીમાં ખર્ચમાં 64 ટકાનો વધારો થયો છે. આ સાથે અહીં ઘણા મોલ અને પાર્ક પણ બનવા લાગ્યા છે. આ ઉપરાંત લાલ સમુદ્ર પર લક્ઝરી ટુરિઝમ ડેવલપમેન્ટ પ્રોગ્રામ પણ ચલાવવામાં આવી રહ્યો છે. એકંદર ખર્ચ 16 ટકા જેટલો હતો, તે પણ જ્યારે આ વર્ષે દેશનું બજેટ ઘટવાનું કહેવાયું હતું.