સીરિયામાં પુરાતત્વ વિભાગની ટીમને મોટી સફળતા મળી છે. સંશોધકોની ટીમે લગભગ 1600 વર્ષ જૂની જગ્યા શોધી કાઢી છે જ્યાં અનુમાન લગાવવામાં આવી રહ્યું છે કે ત્યાં મંદિર હશે. આર્કિયોલોજી અને મ્યુઝિયમ વિભાગ દ્વારા હાથ ધરાયેલા ખોદકામમાં સદીઓ જૂનું ઐતિહાસિક મોઝેક બહાર આવ્યું છે. વૈજ્ઞાનિકો તેને એક દુર્લભ શોધ કહી રહ્યા છે. આ મોઝેક રોમન કાળનું કહેવાય છે. આ ખૂબ જ સુંદર અને અનોખા મોઝેકની વિશેષતા એ છે કે તેનું માળખું 1600 વર્ષ પછી પણ નવા જેવું છે.
યુદ્ધગ્રસ્ત સીરિયામાં ભાગ્યે જ જોવા મળે છે
એક અહેવાલ મુજબ, આ મોઝેક સીરિયાના ત્રીજા સૌથી મોટા શહેર હોમ્સ પાસેના રસ્તાનમાં મળી આવ્યું છે. યુદ્ધગ્રસ્ત સીરિયામાં એક દાયકાના હુમલાઓએ તેના ઘણા પુરાતત્વીય ખજાનાને નુકસાન પહોંચાડ્યું છે. આ ક્ષણે આ અનોખા નમૂના વિશે વાત કરીએ તો, આ મોઝેકમાં કેટલાક પ્રાચીન લડવૈયાઓ પણ બતાવવામાં આવ્યા છે. આ મોઝેક લગભગ 120 ચોરસ મીટર (એટલે કે 1300 ચોરસ ફૂટ)માં ફેલાયેલું છે.
મોઝેક જૂની ઇમારતની અંદર દફનાવવામાં આવ્યો હતો. સીરિયામાં 11 વર્ષ પહેલા શરૂ થયેલા યુદ્ધ બાદ આ અત્યાર સુધીની સૌથી ખાસ શોધ હોવાનું કહેવાય છે. આ મોઝેક પર રોમન દેવતાઓ પણ દર્શાવવામાં આવ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં હવે અનુમાન લગાવવામાં આવી રહ્યું છે કે અહીં કોઈ મંદિર હોવું જોઈએ. અને અહીં રહેતા લોકો રોમન દેવતાઓની પૂજા કરતા હશે. આ મિલકત ચોથી સદી વિશે જણાવવામાં આવી રહી છે.
ખોદકામનું કામ હજુ બાકી : નિયામક
વિભાગના એસોસિયેટ ડાયરેક્ટર ડૉ. હ્યુમન સાદના જણાવ્યા અનુસાર, આ મોઝેક સમુદ્રના પ્રાચીન રોમન દેવ નેપ્ચ્યુન અને તેના 40 સાથીઓને પણ દર્શાવે છે. ડૉ. સાદે કહ્યું, ‘અત્યાર સુધી અમે એ શોધી શક્યા નથી કે આ મોઝેક કયા પ્રકારની ઇમારત પર બનેલું છે. ખોદકામનું કામ હજુ બાકી છે, આવી સ્થિતિમાં કેટલાક વધુ મોટા ઘટસ્ફોટની સાથે કેટલીક વધુ દુર્લભ વસ્તુઓ મળી શકે છે.
મૃત્યુ પામતી ઐતિહાસિક ઓળખને બચાવવાનું અભિયાન
નોંધનીય છે કે એક દાયકાથી વધુની લડાઈમાં અહીં લાખો વતનીઓ વિસ્થાપિત થયા છે. 11 વર્ષમાં લાખો લોકો ભૂખમરો અને બીમારીઓને કારણે મૃત્યુ પામ્યા છે. લાંબા સમયથી યુદ્ધ અને ભૂખમરાની ભયાનકતાનો ભોગ બનેલા આ દેશમાં થયેલા યુદ્ધો અને લોહિયાળ સંઘર્ષોમાં દેશની ઘણી વારસાને કાં તો લૂંટી લેવામાં આવી હતી અને વેચવામાં આવી હતી અથવા તોડી પાડવામાં આવી હતી. હવે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી, અહીંની સરકાર કેટલાક વિસ્તારોને બચાવવા અને ફરીથી વસાવવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે.