‘મોર ક્યારેય શારીરિક સંભોગ કરતા નથી. તેમના બાળકો કેમ થાય છે? તેઓ રડે છે, આંસુ પડે છે, ઢેલ મોરનાં આંસુ પીવે છે અને બાળકોને જન્મ આપે છે.’ એક પ્રખ્યાત વાર્તાકારે મંચ પરથી આ વાત કહી છે. તેનો વીડિયો પણ સોશિયલ મીડિયા પર ઉપલબ્ધ છે. તેણી કહે છે કે તેથી જ ભગવાન કૃષ્ણ મોરનાં પીંછા પહેરે છે. હવે ફક્ત ગૂગલ પર સર્ચ કરો, તમને મોર-ઢેલના સંબંધ બનાવવા સંબંધિત અનેક પ્રકારની જિજ્ઞાસાઓ અને પ્રશ્નો જોવા મળશે. મોર એક એવું પક્ષી છે જે ઈંડા મૂકતું નથી, તો મોર કેવી રીતે જન્મે છે? શું ખરેખર મોરના આંસુ પીવાથી ઢેલ ગર્ભવતી બને છે? શું મોર ખરેખર ક્યારેય સંવનન કરતા નથી? શું મોરના આંસુ પીવાથી ઢેલ ગર્ભવતી થાય છે? આટલું વાંચીને તમને પણ મૂંઝવણ થશે કે સત્ય શું છે?
આગળ વધતા પહેલા જાણી લો કે આ મૂંઝવણ એટલી બધી છે કે હાઈકોર્ટના જજે કહ્યું હતું કે મોર રાષ્ટ્રીય પક્ષી કેમ છે, કારણ કે તે બ્રહ્મચારી રહે છે. મોર તેના આંસુથી ગર્ભવતી બને છે. થેંક્સ કહો, મોબાઈલ કેમેરાનો આભાર, જેના કારણે ઘણા લોકોએ મીટિંગનો વીડિયો પણ બનાવ્યો અને પછી ધીમે ધીમે ગેરસમજ દૂર થવા લાગી.
આજે બધી મૂંઝવણ દૂર કરો કારણ કે મોર અને મોર પણ અન્ય પ્રાણીઓ અને માણસોની જેમ પ્રજનન કરે છે. મોબાઈલ કેમેરાના આગમન સુધી, બહુ ઓછા લોકો આ જોઈ શકતા હતા, તેથી અફવાઓને બળ મળ્યું. જોકે વૈજ્ઞાનિકોએ તેને ક્યારેય સાચું કહ્યું નથી. એક રસપ્રદ વાત તમારે જાણવી જોઈએ કે કેટલાક પક્ષીઓ ખાસ પ્રકારની ‘કિસ’ સાથે સમાગમ કરે છે. આને અંગ્રેજીમાં ક્લોકલ કિસ કહે છે.
કૂઓરા પર પણ આ અંગે ઘણી ચર્ચા થઈ છે. અહીં, ઘણા લોકોએ મૂંઝવણ દૂર કરી છે અને કહ્યું છે કે મોરના આંસુ પીધા પછી મોર ગર્ભવતી થવાની વાતો પાયાવિહોણી છે. પ્રજનન પદ્ધતિ અન્ય પક્ષીઓ જેવી જ છે. જ્યારે મોર સહિતના તમામ પક્ષીઓ સંબંધ બાંધે છે ત્યારે નર પક્ષી માદાની પીઠ પર સવારી કરે છે. આ દરમિયાન, પુરુષ તેના વીર્યને સ્ત્રીના શરીરમાં ટ્રાન્સફર કરે છે.
દરેક વખતે પક્ષીઓને સંવનન કરવામાં 15 સેકન્ડ જેટલો સમય લાગે છે. નર અને માદા થોડા સમય માટે તેમના ક્લોકાને એક સાથે પકડી રાખે છે. દિલ્હીના જાણીતા વાઇલ્ડ લાઇફ ફોટોગ્રાફર વિનોદ ગોયલે મોર-મોરનાં બંધનની ઘણી તસવીરો લીધી છે.
આજથી બધી મૂંઝવણો દૂર કરીને સમજો કે મોર અને ઢેલ કેવી રીતે એકબીજાની નજીક આવે છે. ઢેલને જોઈને મોર નાચવા લાગે છે. ઢેલ આખા રસ્તે તેને જોતી રહી. જ્યારે તે આકર્ષાય ત્યારે જ તેની સામે આવે છે. આ પછી 9 થી 15 સેકન્ડની ઘડિયાળની કિસની પ્રક્રિયા શરૂ થાય છે. વિનોદ ગોયલ, જે સિવિલ સર્વિસમાં હતા, લખે છે કે જ્યારે એક યુગલ મીટિંગમાં વ્યસ્ત હોય છે, ત્યારે બીજો મોર શું ચાલી રહ્યું છે તે જોવા માટે વિચિત્ર આંખો સાથે નજીક આવે છે. તે તેમની પાછળથી જુએ છે. ફોટોગ્રાફર હોવાને કારણે તે લખે છે કે સમાગમની તસવીરો કેપ્ચર કરવામાં ઘણી ધીરજ અને સમય લાગે છે.