આ પ્રતિબંધ લાગુ થયા બાદ પીણા બનાવતી કંપનીઓ પ્લાસ્ટિકના સ્ટ્રો સાથે તેમના ઉત્પાદનોનું વેચાણ કરી શકશે નહીં. આવી સ્થિતિમાં હવે પારલે એગ્રો, ડાબર અને મધર ડેરી જેવી ડેરી પ્રોડક્ટ બનાવતી કંપનીઓ આયાતી પેપર સ્ટ્રો તરફ વળી રહી છે. પ્લાસ્ટિકના સ્ટ્રો કરતાં કાગળના સ્ટ્રોની કિંમત વધુ છે, પરંતુ કંપનીઓ ઉત્પાદનોનું વેચાણ ચાલુ રાખવા માટે તેનો આશરો લઈ રહી છે. કેટલીક કંપનીઓએ સરકારને થોડા દિવસો પછી પ્રતિબંધ લાગુ કરવા વિનંતી કરી છે.
પેપર સ્ટ્રો આયાત
કંપનીઓ ઈચ્છે છે કે જ્યાં સુધી પેપર સ્ટ્રોના ઉત્પાદન માટે યોગ્ય ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વિકસિત ન થાય ત્યાં સુધી સરકાર પ્રતિબંધનો અમલ ન કરે. પેપર સ્ટ્રોની આયાત કંપનીઓ પર વધારાનો આર્થિક બોજ વધારી રહી છે.
પારલે એગ્રોના સીઈઓ શૌના ચૌહાણે જણાવ્યું હતું કે ભારતમાં હાલમાં જરૂરિયાત મુજબ પેપર સ્ટ્રોનું ઉત્પાદન કરવા માટે કોઈ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર નથી. પ્રતિબંધ લાગુ થયા પહેલા અમે પેપર સ્ટ્રોની આયાત કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે. જો કે, આયાત એ કાયમી વિકલ્પ નથી.
ખર્ચમાં વધારો થયો છે
ચૌહાણે કહ્યું કે પોલિલેક્ટિક એસિડ (PLA) અને પેપર સ્ટ્રોની આયાતની કિંમત અનુક્રમે 259 ટકા અને 278 ટકા વધે છે. આ કારણે તે રૂ.10ના ઉત્પાદન સાથે બંધબેસતું નથી. કંપની પ્લાસ્ટિકના સ્ટ્રોનો ઉપયોગ કરીને લોકપ્રિય ફળોના રસ અને ડેરી પીણાં જેમ કે ફ્રુટી અને એપ્પી નાના પેકમાં વેચે છે.
સ્ટ્રો ઉત્પાદન કટોકટી
ડાબર ઈન્ડિયા લિમિટેડના એક્ઝિક્યુટિવ ડિરેક્ટર શાહરૂખ ખાને જણાવ્યું હતું કે કેટલાક રાજ્યના નિયમનકારોએ બાયોડિગ્રેડેબલ પ્લાસ્ટિક સ્ટ્રો અને પેપર સ્ટ્રોના ઉપયોગની મંજૂરી આપી છે, પરંતુ આ સ્ટ્રોના મોટા પાયે ઉત્પાદન માટેનું ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર આજે ભારતમાં અસ્તિત્વમાં નથી.
તેથી અમે સરકારને વિનંતી કરીશું કે જ્યાં સુધી સ્થાનિક સ્તરે કાગળના સ્ટ્રોના ઉત્પાદન માટે યોગ્ય ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વિકસિત ન થાય ત્યાં સુધી પ્રતિબંધના અમલીકરણની તારીખ લંબાવવામાં આવે.
તેમણે કહ્યું કે ડાબર ઈન્ડિયાએ નવા નિયમોનું પાલન કરવા માટે પેપર સ્ટ્રોની પણ આયાત કરી છે. શાહરૂખ ખાને કહ્યું કે અત્યાર સુધી અમે આયાતી પેપર સ્ટ્રો વડે અમારી જરૂરિયાતના માત્ર 10-15 ટકા જ કવર કરી શકીશું, કારણ કે વૈશ્વિક માંગ અને પુરવઠામાં મોટો તફાવત છે. અમે પ્લાસ્ટિક સ્ટ્રોને બદલવા માટે સ્થાનિક ઉકેલો અને વિકલ્પો શોધવા પર પણ કામ કરી રહ્યા છીએ.
ચાર ગણી મોંઘી
મધર ડેરી ફ્રુટ એન્ડ વેજીટેબલ પ્રાઈવેટ લિમિટેડના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર મનીષ બંદલીશે જણાવ્યું કે અમે આ પેપર સ્ટ્રોની આયાત કરીશું. હાલના પ્લાસ્ટિક સ્ટ્રો કરતાં આ ચાર ગણા મોંઘા છે. જો કે, અત્યારે અમે વધેલી કિંમત સહન કરીશું અને અમારા ઉત્પાદનોની MRP વધારવાનું વિચારી રહ્યા નથી.
તેમણે કહ્યું કે મધર ડેરી લાંબા સમયથી પ્લાસ્ટિકના ઉપયોગને મર્યાદિત કરવા માટે કામ કરી રહી છે. છેલ્લા 3 વર્ષથી અમારી સિસ્ટમમાં પ્લાસ્ટિકના ચમચી અને છૂટક સ્ટ્રો નથી.
અમૂલે વિનંતી કરી હતી
તાજેતરમાં ડેરી સહકારી અમૂલે આ મહિનાની શરૂઆતમાં પર્યાવરણ મંત્રાલયને પત્ર લખ્યો હતો, જેમાં સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય બજારોમાં કાગળના સ્ટ્રોની પર્યાપ્ત ઉપલબ્ધતાના અભાવને કારણે પ્લાસ્ટિક સ્ટ્રો પરના પ્રતિબંધને એક વર્ષ માટે સસ્પેન્ડ કરવાની માંગ કરી હતી.
પ્લાસ્ટિક સ્ટ્રો સહિત સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક પર સરકારનો પ્રતિબંધ 1 જુલાઈ, 2022થી લાગુ થવા જઈ રહ્યો છે. અગાઉ પારલે એગ્રોએ પણ સરકારને પ્લાસ્ટિક સ્ટ્રો પર પ્રતિબંધ મૂકવાની સમયમર્યાદા છ મહિના સુધી લંબાવવા વિનંતી કરી હતી.
કાગળના સ્ટ્રોનું ઉત્પાદન
પ્લાસ્ટિક સ્ટ્રો પરના પ્રતિબંધને ધ્યાનમાં રાખીને પેકેજિંગ અગ્રણી યુફ્લેક્સ તેના સાણંદ, ગુજરાત ખાતેના પેકેજિંગ પ્લાન્ટમાં સ્થાનિક સ્તરે U-આકારના કાગળના સ્ટ્રોનું ઉત્પાદન કરવા માટે તૈયાર છે. અશ્વિની શર્મા, સીઈઓ, પેકેજિંગ બિઝનેસ, Uflex, જણાવ્યું હતું કે, “અમે પીણા ઉદ્યોગની વિશાળ માંગને પહોંચી વળવા કાગળના સ્ટ્રોનું ઉત્પાદન શરૂ કરીશું.