તાઈવાનથી લઈને શ્રીલંકા સુધી ભવ્યતા દર્શાવતા ચીની ડ્રેગનને ભારતે જડબાતોડ જવાબ આપ્યો છે. શ્રીલંકામાં ચીનના રાજદૂતના ઝેરીલા નિવેદન પછી કોલંબોમાં ભારતીય હાઈ કમિશને ન માત્ર યોગ્ય જવાબ આપ્યો પરંતુ પ્રથમ વખત ડ્રેગનની પીડાદાયક નસ તાઈવાનનો ઉલ્લેખ કરીને સખત જવાબ આપ્યો છે. તેમાં ભારતના ‘ચીન દ્વારા તાઈવાન સ્ટ્રેટમાં વિનાશક શસ્ત્રો એકત્ર કરવાનો’ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો જે પોતાનામાં ખૂબ જ દુર્લભ કેસ છે.
શ્રીલંકામાં ભારતના હાઈ કમિશન દ્વારા શનિવારે જારી કરાયેલા એક નિવેદનમાં, નેન્સી પેલોસીની તાઈવાનની મુલાકાત દરમિયાન જારી કરાયેલા નિવેદન કરતાં તાઈવાન સ્ટ્રેટની સ્થિતિ પર વધુ સ્પષ્ટ વલણ વધુ સ્પષ્ટ રીતે સામે આવ્યું છે અને ત્યારબાદના વ્યાપક ચીની બાજુથી કસરત. ધ હિન્દુના અહેવાલ મુજબ, ભારતના વિદેશ મંત્રાલય દ્વારા અગાઉ જારી કરાયેલા નિવેદનમાં તાઇવાન સ્ટ્રેટમાં લશ્કરીકરણનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો ન હતો. ભારતે માત્ર એટલું જ કહ્યું હતું કે તે તાજેતરની ઘટનાઓથી ચિંતિત છે અને સંયમ રાખવાની અપીલ કરી હતી.
‘વન ચાઇના પોલિસી’ પર પણ ડ્રેગનને આંચકો
ભારતે તાઇવાન સ્ટ્રેટમાં યથાસ્થિતિને બદલવા, તણાવ ઘટાડવા અને પ્રદેશમાં સ્થિરતા અને શાંતિ જાળવવા માટે એકપક્ષીય કાર્યવાહી ટાળવા પણ અપીલ કરી હતી. 12 ઓગસ્ટે, જ્યારે ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયને પૂછવામાં આવ્યું કે શું તમે ચીનની વિનંતી મુજબ વન ચાઇના નીતિનું પુનરાવર્તન કરશો, ત્યારે મંત્રાલયે કહ્યું કે ‘ભારતની સંબંધિત નીતિઓ બધાને ખબર છે અને તે સુસંગત છે. અને તેને ફરીથી પુનરાવર્તન કરવાની જરૂર નથી.
ભારત અને ચીન વચ્ચેના વિવાદમાં તાઈવાનનો ઉલ્લેખ એવા સમયે આવ્યો છે જ્યારે ચીનના સૈન્ય જાસૂસી જહાજની શ્રીલંકાની મુલાકાતને લઈને ડ્રેગન સાથે નવી દિલ્હીનો વિવાદ ઘણો વધી ગયો છે. આ વિવાદ પર, શ્રીલંકામાં ચીનના રાજદૂતે એક ઝેરી નિવેદન આપતા કહ્યું કે શ્રીલંકા તેના ‘ઉત્તરી પાડોશી’ (ભારત) તરફથી આક્રમણનો સામનો કરી રહ્યું છે. તેનો વિરોધ કરતાં ભારતીય હાઈ કમિશને ચીની રાજદૂતના નિવેદનને રાજદ્વારી શિષ્ટાચારનું ઉલ્લંઘન ગણાવ્યું હતું.
શ્રીલંકાને દબાણની નહીં, મદદની જરૂર છેઃ ભારત
ભારતીય હાઈ કમિશને કહ્યું, ‘અમે ચીનના રાજદૂતની ટિપ્પણીની નોંધ લીધી છે. મૂળભૂત રાજદ્વારી શિષ્ટાચારનો ભંગ તેની વ્યક્તિગત લાક્ષણિકતા હોઈ શકે છે અથવા વ્યાપક રાષ્ટ્રીય વલણને પ્રતિબિંબિત કરી શકે છે. અમે તેમને ખાતરી આપીએ છીએ કે ભારત આનાથી ઘણું અલગ છે. ભારતે આજે કહ્યું હતું કે શ્રીલંકાને અન્ય દેશના એજન્ડાને પૂર્ણ કરવા માટે અનિચ્છનીય દબાણ કે બિનજરૂરી વિવાદોની નહીં પણ મદદની જરૂર છે.
આ પહેલા ચીનના રાજદૂતે એક ઝેરી નિવેદનમાં કહ્યું હતું કે ચીન ખુશ છે કે મામલો થાળે પડ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે ચીન અને શ્રીલંકા સંયુક્ત રીતે એકબીજાની સંપ્રભુતા, સ્વતંત્રતા અને પ્રાદેશિક અખંડિતતાની રક્ષા કરે છે. આ લેટેસ્ટ મામલો ચીનના જાસૂસી જહાજ ‘યુઆન વાંગ 5’ને લઈને ભડક્યો હતો. ચીની જહાજ 11 ઓગસ્ટના રોજ હમ્બનટોટા બંદરે પહોંચવાનું હતું પરંતુ ભારતે સુરક્ષાની ચિંતાઓ ઉઠાવ્યા બાદ શ્રીલંકાના સત્તાવાળાઓ તરફથી તેને મંજૂરી ન આપવામાં આવી હોવાથી તેમાં વિલંબ થયો હતો. બાદમાં શ્રીલંકાએ ભારત અને અમેરિકાના વાંધાઓને બાયપાસ કરીને ચીનના જહાજને સાફ કર્યું હતું.