યુએસ સેનેટ સ્પીકર નેન્સી પેલોસીની તાઈવાન મુલાકાતની વિશ્વભરમાં ચર્ચા છે. પેલોસીની આ મુલાકાતથી ચીન ગુસ્સે થઈ ગયું છે. આ પ્રવાસ દરમિયાન પણ ચીનના 21 ફાઈટર પ્લેન તાઈવાનના એર ડિફેન્સ ઝોનમાં પ્રવેશ્યા હતા. ચીનની તમામ ધમકીઓ છતાં નેન્સી પેલોસી તાઈવાન પહોંચી હતી. એટલું જ નહીં તેમણે તાઈવાનની ધરતી પરથી ચીનને સ્પષ્ટ સંદેશો આપ્યો કે અમેરિકા તાઈવાનમાં લોકતંત્રની રક્ષા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. તેમણે કહ્યું કે, દુનિયામાં લોકશાહી અને આપખુદશાહી વચ્ચે સંઘર્ષ ચાલી રહ્યો છે. અમેરિકા તાઇવાનને આપેલા વચનોથી પાછળ હટશે નહીં. નેન્સી પેલોસી દ્વારા તાઇવાનને સમર્થન એ ચીન માટે ‘ઘા પર મીઠું છાંટવા’ જેવું છે. પરંતુ આ પહેલીવાર નથી જ્યારે નેન્સી પેલોસીએ ચીનના દુખાવા પર હાથ મૂક્યો હોય, તે 1991 અને 2008માં પણ ચીન માટે મોટો પડકાર બની ચૂકી છે.
કોણ છે નેન્સી પેલોસી?
નેન્સી પેલોસી યુએસ સેનેટના સ્પીકર છે. રાષ્ટ્રપતિ અને ઉપરાષ્ટ્રપતિ પછી સ્પીકર યુએસમાં ત્રીજું સર્વોચ્ચ પદ છે. નેન્સીની આ ચોથી ટર્મ છે અને આ વખતે તે 2019થી આ પદ પર છે. નેન્સી 81 વર્ષની છે. તે રાજકીય પરિવારમાંથી આવે છે. તેના પિતા બાલ્ટીમોરના મેયર રહી ચૂક્યા છે. તેઓ કોંગ્રેસમાં પણ 5 વખત શહેરનું નેતૃત્વ કરી ચુક્યા છે. નેન્સીના ભાઈ બાલ્ટીમોરના મેયર પણ રહી ચૂક્યા છે.
ચીનના વિરોધ છતાં નેન્સી પેલોસી તાઈવાન પહોંચી
નેન્સી પેલોસી 1987માં પહેલીવાર સાંસદ બન્યા હતા. તે જ્યોર્જ બુશના શાસનમાં 2007માં હાઉસ સ્પીકર તરીકે ચૂંટાઈ આવી હતી. સ્પીકર તરીકે આ તેમનો ચોથો કાર્યકાળ છે. અમેરિકી સરકારમાં તેઓ ત્રીજા સ્થાને છે. નેન્સી પેલોસીની તાઈવાનની આ મુલાકાત 25 વર્ષમાં અમેરિકાના કોઈપણ ચૂંટાયેલા સર્વોચ્ચ નેતાઓની પ્રથમ મુલાકાત છે. અગાઉ 1997માં તત્કાલિન ગૃહના સ્પીકર ન્યૂટ ગિન્રિચ તાઈવાનની મુલાકાતે ગયા હતા.
નેન્સી પેલોસીએ ચીનને ક્યારે ચીડવ્યું?
આ પહેલીવાર નથી જ્યારે નેન્સી પેલોસીએ ચીનને ચીડવ્યું હોય. ચીન સાથેની તેમની ગડબડ લગભગ ત્રણ દાયકા જૂની છે. તે લાંબા સમયથી ચીનની સત્તાધારી કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીનો વિરોધ કરી રહી છે.
1991 માં બેઇજિંગમાં બેનરો લહેરાયા
28 years ago, we traveled to Tiananmen Square to honor the courage & sacrifice of the students, workers & ordinary citizens who stood for the dignity & human rights that all people deserve. To this day, we remain committed to sharing their story with the world. #Tiananmen30 pic.twitter.com/7UqiJVRS3t
— Nancy Pelosi (@SpeakerPelosi) June 4, 2019
પેલોસીએ 1991માં બેઇજિંગની મુલાકાત લીધી હતી. આ દરમિયાન પેલોસી તેના સાથી નેતાઓ અને પત્રકારો સાથે તિયાનમેન સ્ક્વેર પહોંચી હતી. અહીં તેમણે બેનર લહેરાવ્યું હતું. તેમાં લખ્યું હતું કે, ‘To who die for the Lokemoc in China’ એટલે કે ‘To who મૃતક લોકશાહીમાં ચીનમાં’. હકીકતમાં, 1989 માં, કેટલાક વિદ્યાર્થીઓએ લોકશાહીની માંગ સાથે તિયાનમેન સ્ક્વેર પર પ્રદર્શન કર્યું હતું. આ દરમિયાન સેનાએ તેમના પર ગોળીબાર કર્યો હતો અને બુલડોઝર ચલાવ્યું હતું. જેમાં સેંકડો લોકોના મોત થયા હતા.
જ્યારે ચીનના વિરોધને બાયપાસ કરીને દલાઈ લામાને મળ્યા હતા
નેન્સી પેલોસી 2008માં ભારતની મુલાકાતે આવી હતી. આ દરમિયાન તેઓ ધર્મશાળામાં તિબેટના આધ્યાત્મિક નેતા દલાઈ લામાને મળ્યા હતા. ચીન દલાઈ લામાને પોતાનો દુશ્મન માને છે. નેન્સી પેલોસીની આ મુલાકાતનો ચીને પણ જોરદાર વિરોધ કર્યો હતો. તેમ છતાં નેન્સી નવ સાંસદો સાથે દલાઈ લામાને મળી હતી.
નેન્સી પેલોસી 2008માં ધર્મશાળામાં દલાઈ લામાને મળી હતી
2017માં જ્યારે નેન્સી પેલોસી ભારત આવી ત્યારે તે દલાઈ લામાને પણ મળી હતી. આ દરમિયાન તેમણે કહ્યું કે અમેરિકા તિબેટના લોકો, તેમની આસ્થા, સંસ્કૃતિ અને ભાષા પ્રત્યે પ્રતિબદ્ધતા વ્યક્ત કરે છે.