આપણા ભારત વર્ષનું નામ ધાર્મિક દેશોમાં પણ ગણવામાં આવે છે, અને આપણા દેશના મોટાભાગના લોકો આસ્થામાં વિશ્વાસ રાખે છે, અને દેશભરમાં ઘણા એવા મંદિરો છે કે જેની પોતાની એક વિશેષ વિશેષતા છે, અને ભગવાનને આ મંદિરોની અંદર જોવા માટે ભક્તોની વિશાળ ભીડ હોય છે, અને ભક્તો ભગવાનને લાંબી કતારોમાં જુએ છે અને તેમની તમામ વેદનાથી છુટકારો મેળવવા માટે પુંજા કરતા હોય છે. અને આજે અમે તમને કાર્યક્રમો ના ખાસ અને અનન્ય મંદિર જે તેની લાક્ષણિકતા માટે વિશ્વભરમાં વિખ્યાત હોય છે અને તે વિશે માહિતી પૂરી પાડે છે.
અને ખરેખર, આજે અમે તમને જે મંદિર વિશે જણાવી રહ્યા છીએ તે માતા કુષ્માન્દાનું મંદિર છે, જે ઉત્તર પ્રદેશના સાગર કાનપુરની મધ્યમાં ઘાટમપુરમાં આવેલુ છે, અને આ મંદિરની અંદર માતા કુષ્માન્દાની આડમાં બેઠેલી છે, અહીં માતા કુશમંડાનું પાણી સતત શરીરમાંથી નીકળતું રહે છે, અને એવું માનવામાં આવે છે કે જો આ પાણીનો વપરાશ કરનાર વ્યક્તિ જો અનેક પ્રકારના રોગો પણ દૂર થાય છે, અને તો ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, જ્યારે આખું વિશ્વ અસ્તિત્વમાં ન હતું, ત્યારે માતા કુષ્માન્દાએ તેના હાસ્યથી બ્રહ્માંડની રચના કરી હતી, તેથી જ તે બ્રહ્માંડનું પ્રારંભિક સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે.
મા કુષ્માન્દાના આ મંદિર વિશે કહેવામાં આવે છે કે આ મંદિર મરાઠા શૈલીથી બનેલું છે, અને એવું પણ કહેવામાં આવે છે કે અહીં સ્થાપિત મૂર્તિઓ બીજી દસમી સદીના મધ્યની છે, જે પૌરાણિક છે. અને વાર્તા મુજબ, એક સમયે કુડાહ નામની ગાય ઝાડમાં તેનું દૂધ છોડતી હતી, અને આ કામ ગાય દ્વારા નિયમિત કરવામાં આવતું હતું. અને કચરાએ જોયું કે ગાય દ્વારા દૂધ છૂટી રહ્યું છે અને તેણે એક દિવસ ત્યાં ખોદકામ કર્યું હતું, ત્યાં તેણે એક મૂર્તિ જોઇ અને, તેણે ઘણું સોધ્યું પણ તેને આ મૂર્તિનો અંત મળી શક્યો નહીં, પણ પછી તેણે આ જગ્યાએ એક જગ્યા પર પાપ કર્યુ એવું કહેવામાં આવે છે કે માતા કુષ્માન્દા દેવીનું હાલનું મંદિર ચંડીદિન ભુરજી દ્વારા 1890 માં બનાવવામાં આવ્યું હતું અને 1988 થી અખંડ જ્યોત પણ પ્રગટાવવામાં આવે છે.
આ મંદિરની સૌથી વિશેષ વાત એ છે કે અહીં માતા કુષ્મંડની પિંડિના રૂપમાં મૂર્તિ પડેલી છે, અને જેમાંથી પાણી સતત ચાલુ રહે છે, અને વૈજ્ઞાનિક પણ આ રહસ્ય શોધવા માટે ઘણા પ્રયત્નો કર્યા હોય છે અને તેને શોધવામાં નિષ્ફળતા સાબિત થઈ હોવા છતાં, તે હજુ સુધી જાણવાનું નથી કે માતા કુષ્મંડની પિંડી સ્વરૂપમાં પડેલી પ્રતિમામાંથી પાણી ક્યાંથી નીકળ્યું છે, અને એવું કહેવાયમાં આવે છે કે સૂર્ય 6 મહિના સુધી જે પણ પાણી વપરાય છે તેને રોગો તમામ પ્રકારના નાશ કરવા માટે હૃદય પહેલાં નવડાવવું જોઈએ.
મા કુષ્માન્દાના આ મંદિરના પરિસરમાં બે તળાવો છે જે હજી સુકાતા નથી, ગમે તે હવામાન હોય, પરંતુ આ તળાવ હંમેશા પાણીથી ભરાય છે, જે શ્રદ્ધાળુઓ અહીં આ તળાવમાં માતાના દર્શન કરવામાં આવે છે. અને સ્નાન કર્યા પછી, બીજી ટાંકીમાંથી માતાને જળ ચઢાવવામાં આવે છે, અને ભક્ત માતાના દરબારમાં જે પણ તેના સાચા હૃદયથી આપે છે, માતા રાણીએ તેની બધી ઇચ્છાઓ પૂર્ણ કરે છે.