શ્રીરામના લગ્ન મિથિલામાં સીતાજી સાથે થયા અને તે બંને તેમના ભાઈ લક્ષ્મણ સાથે અયોધ્યા પાછા ફર્યા હતા. ત્યારથી આખા શહેરમાં અવનવા શુભ ઉત્સવો અને ઉલ્લાસનો ગણગણાટ થવા લાગ્યો હતો. સમગ્ર અયોધ્યા નગરી શ્રીરામના મુખને જોઈને આનંદિત થઈ ગઈ હતી. રાજા દશરથ પોતે તેમના મોટા પુત્ર રામનું રૂપ, ગુણ, નમ્રતા અને સ્વભાવ જોઈને પ્રસન્ન થયા હતા.
સફેદ વાળ યુવરાજ બનાવવાનો સંદેશ આપે છે
એકવાર રઘુકુળના રાજા દશરથે હાથમાં અરીસો લઈને પોતાનો ચહેરો જોયો અને કાન પાસે સફેદ વાળ દેખાવા લાગ્યા હતા. તેમને લાગ્યું કે જાણે આ સફેદ વાળ તેમને કહી રહ્યા છે, ‘હે રાજન! શ્રી રામને યુવરાજ પદ આપીને તમે તમારા જીવન અને જન્મનો લાભ કેમ નથી લેતા? પછી શું હતું, મહારાજના મનમાં આ વિચાર આવતા જ તેઓ સીધા ગુરુ વશિષ્ઠ પાસે ગયા અને વિનંતી કરી કે, ‘મુનિરાજ, શ્રી રામ બધી રીતે લાયક થઈ ગયા છે. સેવકો, મંત્રીઓ અને તમામ નગરવાસીઓ અને આપણા દુશ્મનો, મિત્રો કે ઉદાસીન, બધા શ્રીરામને મારા જેટલા જ પ્રિય માને છે. હવે મારા હૃદયમાં એક જ ઈચ્છા છે અને તે પણ તમારી કૃપાથી પૂરી થશે.’
રાજા દશરથ ગુરુ વશિષ્ઠની પરવાનગી લેવા પહોંચ્યા
મુનિવર વશિષ્ઠ બોલ્યા, ‘હે રાજા ! તમારું નામ અને કીર્તિ તમામ ઇચ્છિત વસ્તુઓ આપનાર છે. તમારા મનમાં ઈચ્છા થાય તે પહેલાં જ ફળ ઉત્પન્ન થાય છે, છતાં તમારે શું જોઈએ છે.’ રાજા દશરથે પોતાનું મન ઋષિ સમક્ષ પ્રગટ કરતાં કહ્યું, ‘હે નાથ! શ્રી રામને ક્રાઉન પ્રિન્સ બનાવા છે જો તમે પરવાનગી આપો તો તૈયારી કરુ. કારણ કે તમારી પરવાનગી વિના અયોધ્યામાં કંઈ થતું નથી. હું ઈચ્છું છું કે મારા જીવનમાં બધું જ બને જેથી મારી સાથેના તમામ લોકોની આંખો આ લાભ મેળવી શકે. તમારા આશીર્વાદથી શિવજીએ તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ કરી છે અને માત્ર આ જ ઝંખના મનમાં રહે છે.
અયોધ્યામાં શ્રી રામના રાજ્યાભિષેકની તૈયારીઓ શરૂ થઈ ગઈ હતી
રાજા દશરથની નમ્ર વાણી સાંભળીને મુનિ વશિષ્ઠ ખૂબ જ પ્રસન્ન થયા હતા અને બોલ્યા, ‘હે રાજા! સાંભળો, જેનાથી લોકો વિમુખ થઈને પશ્ચાતાપ કરે છે અને જેના ભજન વિના ઈર્ષ્યા દૂર થતી નથી, એ જ લોકેશ્વર શ્રી રામજી તમારા પુત્ર છે, જે શુદ્ધ પ્રેમનું પાલન કરે છે અને તેથી જ તે પ્રેમથી તમારો પુત્ર છે.’ ગુરુએ આગળ કહ્યું, ‘હે રાજન! હવે વિલંબ ન કરો, જલ્દી બધું સજાવો. શુભ દિવસ અને શુભ સમય ત્યારે જ છે જ્યારે શ્રી રામ રાજકુમાર બને છે, એટલે કે તેમના રાજ્યાભિષેક માટે દરેક દિવસ અને દરેક સમય શુભ હોય છે.
ઋષિનો આદેશ મળતાં રાજા આનંદ થઈ ને રાજમહેલમાં આવ્યા હતા અને મંત્રી સુમંત્ર સહિત તમામ સેવકોને બોલાવ્યા. બધાના આગમન પછી રાજાએ કહ્યું કે ગુરુએ આદેશ આપ્યો છે અને જો તમને આ વાત ગમતી હોય તો શ્રી રામનો રાજ્યાભિષેક કરો. આ સાંભળીને બધાએ હાથ જોડીને કહ્યું, ‘રાજન, તેં આખી દુનિયા માટે સારું કામ કરવાનું વિચાર્યું છે, આ કામ જલ્દી કરો, વધુ વિલંબ ન કરવો જોઈએ. આ સાંભળીને અયોધ્યામાં રાજ્યાભિષેકની તૈયારીઓ ઝડપથી શરૂ થઈ ગઈ હતી.