મોસ્કોઃ ફેબ્રુઆરીમાં યુક્રેન પર ભીષણ હુમલો કરનાર રશિયા પશ્ચિમી દેશોના પ્રતિબંધોથી પરેશાન છે. યુરોપિયન દેશોએ રશિયા પાસેથી તેલ અને ગેસની આયાતમાં ઘટાડો કર્યો છે. આ કારણે ઊર્જાના મોટા નિકાસકાર રશિયાની સામે મોટું સંકટ ઊભું થયું હતું. આ સંકટની ઘડીમાં ભારતે અમેરિકાની ધમકી બાદ પણ પોતાના મિત્ર રશિયાને ખુલ્લેઆમ સમર્થન આપ્યું છે. સ્થિતિ એ છે કે યુક્રેન યુદ્ધ શરૂ થયા બાદ રશિયાથી ભારતમાં તેલની નિકાસ 14 ગણી વધી ગઈ છે. રશિયા ભારતને ખૂબ જ સસ્તા દરે તેલ પૂરું પાડી રહ્યું છે, જે મોદી સરકારને મોંઘવારી કાબૂમાં રાખવામાં મદદ કરી રહ્યું છે.
યુક્રેનના વિદેશ મંત્રીએ રશિયાથી ભારતની તેલની આયાત વધારવા માટે મોદી સરકાર પર ખુલ્લેઆમ નિશાન સાધ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે ભારતને સસ્તું તેલ મળી રહ્યું છે કારણ કે યુક્રેનના લોકો રશિયન હુમલાથી પીડાઈ રહ્યા છે. હવે તાજેતરના એનર્જી ટ્રેકરે ખુલાસો કર્યો છે કે ભારતમાં રશિયન તેલની નિકાસ 14 ગણી વધી છે, જ્યારે ચીનમાં પણ બમણી થઈ છે. આ બંને ખરીદદારોની મદદથી રશિયાને યુરોપિયન દેશોને થયેલા નુકસાનની ભરપાઈ કરવામાં મદદ કરવામાં આવી રહી છે. ભારતની આ મદદથી રશિયા પણ ખુશ થઈ ગયું છે.
રશિયન તેલની કિંમતની મર્યાદા સાથે ભારતની લડાઈ
અમેરિકાના દબાણ છતાં તેલ ખરીદવા બદલ રશિયાએ ખુલ્લેઆમ ભારતની પ્રશંસા કરી છે. ભારતમાં રશિયાના ડેપ્યુટી એમ્બેસેડર રોમન બાબુશકિને જણાવ્યું હતું કે ભારતે તેલ ખરીદવા પર ‘સ્વતંત્ર નીતિ’ અપનાવી છે. રશિયાએ આ નિવેદન એવા સમયે આપ્યું છે જ્યારે G7 દેશો, ઓસ્ટ્રેલિયા અને યુરોપિયન યુનિયને રશિયન તેલ પર પ્રાઇસ કેપ લગાવી દીધી છે. રોમન બાબુશકિને કહ્યું કે આ એક સંપૂર્ણ મૂર્ખ પરિસ્થિતિ છે જ્યાં તેલ ખરીદનાર કિંમત નક્કી કરે છે, વેચનાર નહીં. તેમણે કહ્યું કે રશિયા એવા કોઈ દેશને તેલ નહીં આપે જે તેલની કિંમતો નક્કી કરવાનું સમર્થન કરે.
અગાઉ, યુરોપિયન અને G7 દેશો રશિયન તેલની કિંમત $60 પ્રતિ બેરલ નક્કી કરવા સંમત થયા છે. આ પ્રતિબંધ આવતા વર્ષે 5 ફેબ્રુઆરીથી શરૂ થવા જઈ રહ્યો છે. રશિયાનું 90 ટકા તેલ તેના દાયરામાં આવશે. G7 દેશોએ આ પ્રતિબંધ એવા સમયે લગાવ્યો છે જ્યારે રશિયા ભારત જેવા કેટલાક દેશોને ઓછી કિંમતે તેલ પૂરું પાડી રહ્યું છે. વર્ષ 2021માં ભારત દરરોજ સરેરાશ 35 હજાર બેરલ તેલની આયાત કરતું હતું, જે માર્ચ 2022માં વધીને 68 હજાર બેરલ પ્રતિ દિવસ થયું હતું. રશિયન ઓઈલ પર પ્રાઇસ કેપથી ભારતીય કંપનીઓને ઘણો ફાયદો થવાનો છે. તેનું કારણ એ છે કે રશિયન તેલના ખરીદદારોમાં ઘટાડો થયો છે.