તાજેતરમાં બોમ્બે હાઈકોર્ટે ચુકાદો આપ્યો હતો કે “માનસિક અને શારીરિક” સતામણી શબ્દનો ઉપયોગ IPCની કલમ 498-A ની સામગ્રીને આકર્ષવા માટે પૂરતો નથી. જસ્ટિસ વિભા કંકણવાડી અને જસ્ટિસ રાજેશ એસ પાટીલની ખંડપીઠે IPCની કલમ 498-એ, 323, 504, 506 હેઠળ સજાપાત્ર અપરાધો માટે CRPCની કલમ 482 હેઠળ દાખલ કરવામાં આવેલી FIRને રદ્દ કરવા માટે દાખલ કરાયેલી અરજી પર વિચારણા કરી હતી.
આ કિસ્સામાં, અરજદાર નંબર 1 પ્રતિવાદી નંબર 2 ના પતિ છે. અરજદાર નંબર 2 એ અરજદાર નંબર 1 ના માતા અને પ્રતિવાદી નંબર 2 ના સાસુ છે. પત્ની (રિસ્પોન્ડન્ટ નંબર 2)ના જણાવ્યા અનુસાર, લગભગ એક મહિના સુધી અરજદારો દ્વારા તેની સાથે સારો વ્યવહાર કરવામાં આવ્યો હતો અને ત્યારબાદ તેની સાથે નોકરાણીની જેમ વ્યવહાર કરવામાં આવ્યો હતો. અરજદારોએ ફોર વ્હીલર ખરીદવા માટે રૂ.4,00,000/-ની માંગણી શરૂ કરી. જ્યારે તેણીએ જણાવ્યું કે તેના પિતા પાસે એટલા પૈસા નથી ત્યારે અરજદાર નંબર 1 – પતિએ તેણીને શારીરિક અને માનસિક ત્રાસ આપ્યો.
હાઈકોર્ટે જણાવ્યું હતું કે, જો કોઈ પરિણીત મહિલાને પરિવારના હેતુ માટે ઘરનું કામ કરવાનું કહેવામાં આવે તો તેને નોકરાણી જેવી ન કહી શકાય. જો તેણીને ઘરના કામકાજ કરવાની કોઈ ઈચ્છા ન હોય, તો તેણીએ લગ્ન પહેલાં તેણીને જણાવવું જોઈતું હતું જેથી વર અને વર પોતે લગ્ન વિશે ફરીથી વિચાર કરી શકે અથવા જો તે લગ્ન પછીની સમસ્યા હોય, તો આવી સમસ્યાનું સમાધાન કરવું જોઈએ.
બેંચે જણાવ્યું કે, FIRની સાથે CRPCની કલમ 161 હેઠળ સાક્ષીઓના નિવેદન પણ નોંધવામાં આવ્યા છે. એવું કહેવાય છે કે લગ્નના એક મહિના બાદ પતિએ ફોર વ્હીલર ખરીદવા માટે 4,00,000/- રૂપિયાની માંગ કરવાનું શરૂ કર્યું. જ્યારે તેણીએ તેના પિતા પાસે રકમ ન હોવાનું જણાવ્યું ત્યારે અરજદાર નંબર 1એ તેણીને શારીરિક અને માનસિક ત્રાસ આપ્યો હોવાનું કહેવાય છે. “માનસિક અને શારીરિક રીતે” સતામણી શબ્દનો માત્ર ઉપયોગ IPCની કલમ 498-Aની સામગ્રીને આકર્ષવા માટે પૂરતો નથી. જ્યાં સુધી તે કૃત્યોનું વર્ણન કરવામાં ન આવે ત્યાં સુધી તે નિષ્કર્ષ પર આવી શકાતો નથી કે તે કૃત્યો કોઈ વ્યક્તિ માટે ઉત્પીડન અથવા ક્રૂરતાને આધિન હતા.
હાઈકોર્ટે અવલોકન કર્યું હતું કે “જ્યારે આ કેસમાં આરોપો ઘડવામાં આવ્યા છે અને પુરાવાનો સંગ્રહ આ પ્રાથમિક તબક્કે પણ IPCની કલમ 498A હેઠળ સજાપાત્ર ગુનાની સામગ્રીને આકર્ષવા માટે પૂરતો નથી, ત્યારે IPCની આગળની કાર્યવાહી કલમ 323, 504, 506 સાથે વાંચવામાં આવેલ કલમ 34ના સંદર્ભમાં, તે વાસ્તવમાં આઈપીસીની કલમ 498A હેઠળ પહેલાથી જ જોગવાઈ છે અને જ્યાં સુધી તે અન્ય ગુનાઓ દર્શાવવામાં ન આવે જે કલમ 498A “ક્રૂરતા” હેઠળ ગુનો બને છે ત્યાં સુધી કંઈપણ કરવામાં આવશે અને તેથી, અરજદારોને અજમાયશનો સામનો કરવાનું કહેવું એ નિરર્થક કવાયત હશે.