ગુજરાતમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીની જાહેરાત થતાની સાથે જ રાજકીય પક્ષો વચ્ચે ખળભળાટ તેજ થઈ ગયો છે. ભાજપ-કોંગ્રેસ ટિકિટની વહેંચણી માટે રણનીતિ તૈયાર કરી રહ્યા છે ત્યારે આમ આદમી પાર્ટીએ પણ 73 જેટલા ઉમેદવારોની જાહેરાત કરી દીધી છે. આ દરમિયાન ઓલ ઈન્ડિયા મજલિસ-એ-ઈત્તેહાદુલ મુસ્લિમીન (AIMIM)ના વડા અસુદ્દીન ઓવૈસીએ પણ 30 બેઠકો પર ચૂંટણી લડવાની જાહેરાત કરી છે.છેલ્લી ચૂંટણી સુધી ગુજરાતમાં ભારતીય જનતા પાર્ટી અને કોંગ્રેસ વચ્ચે સીધો મુકાબલો થતો હતો. આ વખતે આમ આદમી પાર્ટી સ્ટેમિના સાથે મેદાનમાં ઉતરી છે. આવી સ્થિતિમાં તેને ત્રિકોણીય હરીફાઈ કહેવામાં આવી રહી છે. AAPના કન્વીનર અને દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલે તો સરકાર બનાવવાનો દાવો પણ કર્યો છે.
પહેલા જાણો આમ આદમી પાર્ટીએ ગુજરાતમાં અત્યાર સુધી શું કર્યું છે?
છેલ્લા ચાર મહિનાથી AAP કન્વીનર અરવિંદ કેજરીવાલ, દિલ્હીના નાયબ મુખ્યમંત્રી મનીષ સિસોદિયા, પંજાબના સીએમ ભગવંત માન સિંહ સતત ગુજરાતની મુલાકાતે છે. એકલા કેજરીવાલે 15થી વધુ બેઠકો કરી છે. આ બેઠકોમાં AAPએ જીવનના તમામ ક્ષેત્રના લોકો સાથે વાતચીત કરવાનો દાવો કર્યો છે. પાર્ટી દ્વારા અત્યાર સુધીમાં સાત ઉમેદવારોની યાદી બહાર પાડવામાં આવી છે. જેમાં 73 વિધાનસભા સીટોના ઉમેદવારોની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. તાજેતરની યાદી શુક્રવારે સવારે જાહેર કરવામાં આવી હતી. જેમાં 13 ઉમેદવારોના નામની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.
મુસ્લિમોને ટિકિટ કેમ ન અપાઈ?
આ સમજવા માટે અમે ગુજરાતના વરિષ્ઠ પત્રકાર વીરંગ ભટ્ટ સાથે વાત કરી. તેમણે કહ્યું, “જે 73 વિધાનસભા બેઠકો માટે ઉમેદવારોની જાહેરાત કરવામાં આવી છે તેમાંથી ભાજપ પાસે 35% બેઠકો છે. લગભગ 12 બેઠકો એવી છે કે જ્યાં મુસ્લિમ મતો નિર્ણાયક ભૂમિકામાં છે. આમ છતાં અરવિંદ કેજરીવાલે આ વિસ્તારોમાંથી એકપણ મુસ્લિમને મેદાનમાં ઉતાર્યો નથી.”માંડવી સીટ પર લગભગ 30 ટકા મુસ્લિમો છે,” વિરાંગ કહે છે. આ ઉપરાંત ભુજમાં લગભગ 31%, પાટણમાં લગભગ 24%, દાણીલીમણામાં લગભગ 50%, વાંકાનેર બેઠક પર લગભગ 33%, ધોરાજીમાં લગભગ 21%, જામનગર ઉત્તરમાં લગભગ 20%, માંગરોળમાં લગભગ 24%, માંગરોળમાં લગભગ 24% મહુધા બેઠક મુસ્લિમ મતદારો છે. આમ છતાં મુસ્લિમોને ટિકિટ ન આપવી એ આશ્ચર્યજનક છે.
વીરંગના કહેવા પ્રમાણે, ‘અરવિંદ કેજરીવાલ એક પ્રકારનો પ્રયોગ કરી રહ્યા છે. તેઓ જાણે છે કે તેઓ માત્ર મુસ્લિમોના મત મેળવીને સરકાર નહીં બનાવી શકે. આથી તેમણે આ વખતે ચૂંટણીમાં હિંદુ મતદારોનું સમર્થન મેળવવા દરેક રીતે પ્રયાસ શરૂ કરી દીધા છે. નોટો પર શ્રી ગણેશ અને લક્ષ્મીજીની તસવીરો લગાવવાની માંગ આનો એક ભાગ હોઈ શકે છે.કેજરીવાલ જાણે છે કે મુસ્લિમો હવે સમજી રહ્યા છે કે AAP ભાજપને સારી લડત આપી રહી છે.
આવી સ્થિતિમાં તેમને મુસ્લિમોનું સમર્થન સરળતાથી મળી જશે. તેથી જ હવે તે હિંદુઓના મત મેળવવા માટે સંપૂર્ણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યો છે. તેની ઝલક ટિકિટ વિતરણમાં પણ જોવા મળે છે.વીરંગે વધુમાં કહ્યું, ‘સંભવ છે કે તમારી આગામી યાદીમાં એક કે બે મુસ્લિમ ચહેરા પણ હોય. આ માત્ર મુસ્લિમોને સમજાવવા માટે હશે. આના દ્વારા તેઓ એ સંદેશ આપવા માંગશે કે તેઓ જે પણ કરી રહ્યા છે, તે ભાજપને હરાવવા માટે કરી રહ્યા છે.ગુજરાતમાં તમારો પ્રભાવ શું છે?
વીરંગ કહે છે, “આમ આદમી પાર્ટીએ છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં ઘણો પ્રચાર કર્યો છે. જો કે, ગુજરાતી લોકો માત્ર પ્રમોશન પર જ જતા નથી પરંતુ પ્રોડક્ટ પણ તપાસે છે. આવી સ્થિતિમાં અત્યારે આમ આદમી પાર્ટીનું સમગ્ર ધ્યાન સુરત અને પાટીદાર પ્રભુત્વ ધરાવતા વિસ્તારો પર છે. AAPના પ્રદેશ પ્રમુખ ગોપાલ ઈટાલિયા પોતે પણ પાટીદાર આંદોલન સાથે જોડાયેલા રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં તેમને પાટીદાર સમાજનું સમર્થન મળી રહ્યું છે. ગુજરાતમાં પાટીદાર મતદારોની સંખ્યા 15 થી 17 ટકા છે.
વીરંગના કહેવા પ્રમાણે, ‘પાટીદારો ઉપરાંત તમે પશુપાલકો અને ખેડૂતોને પણ તમારી બાજુમાં લેવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છો. પશુચિકિત્સકો વર્તમાન સરકારથી નારાજ છે. તેની પાછળ સરકારનો આદેશ સૌથી મોટું કારણ છે. જેમાં શહેરી વિસ્તારોમાં જો કોઈ પશુ જોવા મળશે તો પશુ માલિક સામે કાયદેસરની કાર્યવાહી કરવામાં આવશે તેમ જણાવાયું છે. તેમાંથી આમ આદમી પાર્ટીના નેતા ઇસુદર ગઢવીની સારી પકડ છે. ટિકિટ વિતરણમાં પણ તેની અસર જોવા મળી હતી.વીરંગના કહેવા પ્રમાણે, આમ આદમી પાર્ટીનું ફોકસ પણ ગુજરાતમાં વધુ છે કારણ કે અહીં સુરતમાં યોજાયેલી મ્યુનિસિપલ ચૂંટણીમાં પાર્ટીએ સારો દેખાવ કર્યો હતો. સુરત મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનમાં AAPએ 120માંથી 27 બેઠકો જીતી હતી. મતલબ હવે 27 કાઉન્સિલર તમારા છે. કોંગ્રેસ સંપૂર્ણપણે સાફ થઈ ગઈ. આમ આદમી પાર્ટી હવે ગુજરાતમાં કોંગ્રેસનો વિકલ્પ બનવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે.
કેજરીવાલનો જાદુ ચાલશે?
રાજકીય વિશ્લેષક પ્રો. અજય કુમાર સિંહ કહે છે, ‘અરવિંદ કેજરીવાલને દિલ્હી બાદ પંજાબમાં મળેલી મોટી જીત પર ગર્વ છે. એટલા માટે તેઓ દેશના અન્ય રાજ્યોમાં પણ ભાજપનો વિકલ્પ બનવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. કોંગ્રેસ જ્યાં પણ નબળી પડી છે ત્યાં તેઓ પોતાની તાકાત વધારી રહ્યા છે.પ્રો. અજય આગળ કહે છે કે, ‘કેજરીવાલ ફ્રી સ્કીમનો આધાર બનાવી રહ્યા છે. ભાજપની જેમ તેણે સોશિયલ મીડિયાને પોતાનું મોટું હથિયાર બનાવ્યું છે. આ પછી પણ અત્યારે એવું નથી લાગતું કે અહીં તમારો બહુ પ્રભાવ હશે. હા, કેટલીક સીટો પર તે ચોક્કસપણે ભાજપ અને કોંગ્રેસને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.