બાબરી-રામજન્મભૂમિ વિવાદ જેવા સંવેદનશીલ બની ગયેલા કરોડો લોકોની આસ્થા સાથે જોડાયેલા જ્ઞાનવાપી કેસની પણ સુપ્રીમ કોર્ટ ખૂબ જ ગંભીરતાથી સુનાવણી કરી રહી છે. પ્રથમ દિવસની સુનાવણીમાં હિન્દુ અને મુસ્લિમ પક્ષોએ પોતપોતાની દલીલો રજૂ કરી હતી. જ્ઞાનવાપી મસ્જિદ સમિતિ તરફથી હાજર રહેલા વરિષ્ઠ વકીલ હુઝેફા અહમદીએ જણાવ્યું હતું કે મુસ્લિમોએ ‘વુઝુ’ કરવું જરૂરી છે કારણ કે તેના વિના ઇસ્લામમાં નમાઝનો કોઈ અર્થ નથી. ખરેખરમાં વારાણસીમાં સિવિલ જજે આદેશ આપ્યો હતો કે પ્રશાસન તે જગ્યાને સીલ કરે જ્યાંથી કથિત શિવલિંગ મળી આવ્યું હતું. ત્યાં વુજુ કરવામાં આવશે નહીં અને માત્ર 20 લોકો જ નમાઝ અદા કરી શકશે.
યુપી સરકાર તરફથી હાજર રહેલા સોલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતાએ દલીલ કરી હતી કે જે જગ્યાએ શિવલિંગ હોવાનું કહેવાય છે ત્યાં મુસ્લિમોને વુજુ કરવાની છૂટ છે અને જો કોઈ શિવલિંગ પર પગ મૂકશે તો કાયદો અને વ્યવસ્થાની ગંભીર સમસ્યા ઊભી થઈ શકે છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે મુસ્લિમ સમુદાયના લોકો વજુ કરવા માટે મસ્જિદની અંદર કોઈપણ અન્ય જગ્યાનો ઉપયોગ કરી શકે છે. આ પછી સુપ્રીમ કોર્ટે હિંદુ અને મુસ્લિમ પક્ષકારોની ભાવનાઓને સંતુલિત કરતો આદેશ જારી કર્યો હતો.
વારાણસીના ડીએમને આદેશ
દેશની સર્વોચ્ચ અદાલતે કહ્યું કે, જે સ્થાન પર શિવલિંગ મળવાનું કહેવામાં આવ્યું છે, તે જગ્યાને સુરક્ષિત રાખવી જોઈએ. વારાણસી ડીએમ આ સ્થળની સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરે છે. ત્યાં જ કોર્ટે સ્પષ્ટ નિર્દેશ આપ્યો છે કે મુસ્લિમ સમુદાયના લોકો નમાઝ માટે મસ્જિદમાં જશે અને તેમને કોઈ રોકશે નહીં. મસ્જિદમાં નમાઝ અને ધાર્મિક વિધિ ચાલુ રહેશે. સુપ્રિમ કોર્ટમાં 5:10 વાગ્યા સુધી સુનવણી ચાલી હતી, જે નિર્ધારિત સમય કરતા એક કલાક વધુ હતી. કોર્ટે વારાણસી કોર્ટના નિર્ણય પર સ્ટે આપવાનો ઇનકાર કર્યો હતો, જેના હેઠળ મસ્જિદની અંદર સર્વે કરવામાં આવી રહ્યો છે. મુસ્લિમ પક્ષે સર્વે સામે અરજી કરી હતી.
પહેલા વારાણસી કોર્ટમાં પૂજા માટે અપીલ કરવામાં આવી હતી પરંતુ બાદમાં ઘણી અરજીઓ કરવામાં આવી હતી. વારાણસી કોર્ટે એક સર્વે કરવાનો આદેશ આપ્યો જે અયોધ્યા કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાની વિરુદ્ધ છે. વાદીએ કોર્ટમાં અરજી કરીને કહ્યું કે કમિશનરને સર્વેમાં શિવલિંગ મળી આવ્યું છે અને તે જગ્યા સીલ કરી દેવી જોઈએ. મસ્જિદમાં નમાઝ પઢવી મુસ્લિમો માટે જવા પર પ્રતિબંધ છે. નીચલી કોર્ટે આ આદેશ કમિશનરના રિપોર્ટ પર નહીં પરંતુ વાદીની અરજીના આધારે આપ્યો છે. આ આદેશ સંસદના કાયદાની વિરુદ્ધ છે, તેના પર સ્ટે મૂકવો જોઈએ.
મુસ્લિમ પક્ષની દલીલ
મસ્જિદમાં સર્વેની વચ્ચે સોમવારે એક પક્ષે દાવો કર્યો હતો કે પરિસરમાં 12.50 ફૂટનું શિવલિંગ મળ્યું છે. મુસ્લિમ પક્ષે આ દાવાને નકારી કાઢ્યો હતો. તેના પર સ્થાનિક કોર્ટે તે જગ્યાને સુરક્ષિત કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો. મંગળવારે સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી દરમિયાન મુસ્લિમ પક્ષના વકીલે કહ્યું કે નીચલી કોર્ટે આ આદેશ કોર્ટ કમિશનરના રિપોર્ટ પર નહીં, પરંતુ વાદીની અરજી પર આપ્યો છે, તેથી તેના પર રોક લગાવવી જોઈએ. તેમણે દલીલ કરી હતી કે મસ્જિદમાં સર્વે કરવાનો નીચલી કોર્ટનો આદેશ અયોધ્યા કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયની વિરુદ્ધ છે. સુનાવણી બાદ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડની અધ્યક્ષતાવાળી બેન્ચે સ્પષ્ટ કર્યું કે મુસ્લિમોને ધાર્મિક અધિકારોથી વંચિત રાખી શકાય નહીં.
અરજીમાં જે ત્રણ રાહતો માંગવામાં આવી હતી તે અમે દૂર કરી રહ્યા છીએ. જ્યાં શિવલિંગ જોવા મળે છે તેને અમે રક્ષણ આપી રહ્યા છીએ. મુસ્લિમોના નમાઝ પઢવાના અધિકાર પર કોઈ પ્રતિબંધ નહીં હોય. આ ક્રમ સંતુલિત રહેશે. જ્યાં પણ શિવલિંગ જોવાનું કહેવાય છે ત્યાં સુરક્ષાકરવી જોઈએ. સંબંધિત ડીએમ સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરશે. મુસ્લિમોને નમાઝ અને ધાર્મિક કાર્યક્રમો માટે રોકવામાં આવશે નહીં.
જસ્ટિસ ડી.વાય. ચંદ્રચુડ અને જસ્ટિસ પી.એસ. જ્ઞાનવાપી મસ્જિદના કામકાજનું ધ્યાન રાખતી સમિતિ અંજુમન ઈન્તેજામિયા મસ્જિદની અરજી પર સુનાવણી કરતી વખતે નરસિંહની બેન્ચે સંતુલિત આદેશ આપ્યો હતો. જો કે, કોર્ટે નીચલી કોર્ટની કાર્યવાહી પર સ્ટે આપવાનો સ્પષ્ટ ઇનકાર કર્યો હતો. આ મામલાની વધુ સુનાવણી 19 મેના રોજ હાથ ધરાશે.