ચાલુ નાણાકીય વર્ષ (2022-23) ના બીજા ત્રિમાસિક ગાળા દરમિયાન એટલે કે સપ્ટેમ્બરમાં પૂરા થતા ત્રિમાસિક ગાળા દરમિયાન ભારતને કોલસાની ભારે અછતનો સામનો કરવો પડી શકે છે, કારણ કે તે સમયે વીજળીની માંગ વધુ રહેવાની ધારણા છે. રોયટર્સ અનુસાર ઉર્જા મંત્રાલયની એક આંતરિક સમિતિએ પોતાના રિપોર્ટમાં આ વાત કહી છે, જેને રોયટર્સ દ્વારા જોવામાં આવી છે. તેનાથી દેશમાં વ્યાપક વીજ કાપનું જોખમ વધી ગયું છે.
એવી આશંકા છે કે જુલાઈ-સપ્ટેમ્બર ક્વાર્ટરમાં માંગ પ્રમાણે કોલસાના પુરવઠામાં 42.5 મિલિયન ટનનો ઘટાડો થઈ શકે છે. આ અછત અગાઉની કટોકટી કરતાં 15 ટકા વધુ હોઈ શકે છે, જ્યારે વીજળીની ઊંચી માંગને કારણે અછત સર્જાઈ હતી.
આ ભયંકર આગાહીઓ એવા સમયે ભારતમાં બળતણની અછતને પ્રતિબિંબિત કરી રહી છે જ્યારે દેશમાં છેલ્લા 38 વર્ષમાં વાર્ષિક વીજળીની માંગમાં સૌથી ઝડપી વૃદ્ધિ જોવા મળી રહી છે અને રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધે કોલસાના પુરવઠામાં ઘટાડો કર્યો છે અને વૈશ્વિક કોલસાના ભાવ રેકોર્ડ સ્તરે છે.
આ સંજોગોમાં ભારતે તાજેતરના દિવસોમાં પાવર પ્લાન્ટ્સ પર કોલસાની આયાત વધારવા માટે દબાણ વધાર્યું છે અને ચેતવણી આપી છે કે, જો પાવર પ્લાન્ટ્સ આયાત કરીને તેમની કોલસાની ઇન્વેન્ટરીઝ નહીં બનાવે તો તે સ્થાનિક રીતે ખનન કરાયેલા કોલસાના પુરવઠામાં ઘટાડો કરશે.
મંત્રાલયના પાવર પ્રેઝન્ટેશનમાંથી એક સ્લાઇડમાં તે બતાવવામાં આવ્યું હતું કે મોટાભાગના રાજ્યોએ કોલસાની આયાત માટે હજુ સુધી કોન્ટ્રાક્ટ આપ્યા નથી. આવી સ્થિતિમાં જો કોલસાની આયાત કરવામાં નહીં આવે તો જુલાઈ સુધીમાં ઘણા પાવર પ્લાન્ટ્સ પાસે કોલસાની કટોકટી સર્જાઈ શકે છે. વીજ મંત્રાલયની રજૂઆત મુજબ એપ્રિલના અંત સુધી માત્ર એક રાજ્યે કોલસાની આયાત માટે ટેન્ડર આપ્યા છે.