ભારતીય રેલ્વે એ વિશ્વનું ચોથું સૌથી મોટું અને એશિયામાં બીજા નંબરનું સૌથી મોટું રેલ્વે નેટવર્ક છે. અહીં દરરોજ લાખો લોકો ટ્રેનમાં મુસાફરી કરે છે. ટ્રેનમાં અનેક પ્રકારની બોગીઓ હોય છે. જેમાં જનરલ, સ્લીપર અને એસી કોચનો સમાવેશ થાય છે. પરંતુ જો તમે ક્યારેય ટ્રેનમાં મુસાફરી કરી હોય તો તમે જોયું જ હશે કે ચેઈન પુલિંગ એટલે કે દરેક કોચમાં ઈમરજન્સી બ્રેક લગાવવામાં આવે છે. તેમની મદદથી ટ્રેનને રોકી દેવામાં આવે છે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે ચેઈન પુલિંગ પછી રેલવે પોલીસને ટ્રેનનો બોગી નંબર કેવી રીતે ખબર પડે છે? ચાલો કહીએ.
તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે મેલ એક્સપ્રેસ ટ્રેનોમાં એવી કોઈ સિસ્ટમ નથી, જેની મદદથી જ્યારે કોઈ મુસાફર ઈમરજન્સી બ્રેક લગાવે છે, ત્યારે લોકપાયલોટ જાણી શકે છે કે ક્યા ડબ્બામાં ચેઈન પુલિંગ થયું છે. જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ ચેઈન ખેંચે છે, ત્યારે લોકો પાઈલટને ટ્રેનમાં બ્રેક પાઈપના દબાણમાં ઘટાડો થવાનો સંકેત મળવો જોઈએ, જેથી તેમને ખબર પડે કે ટ્રેનમાં ચેઈન ક્યાંક ખેંચાઈ ગઈ છે.
જ્યારે સાંકળ ખેંચાય છે ત્યારે ટ્રેન રોકી દેવામાં આવે છે. આ પછી રેલવે પોલીસનું કામ થાય છે. રેલ્વે પોલીસ દળ સાંકળ ખેંચનારાઓને શોધવા માટે જૂની ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરે છે. વાસ્તવમાં, એર પ્રેશર લીક થવાનો અવાજ ટ્રેનની બોગીમાંથી આવે છે જેમાંથી ચેઇન પુલિંગ કરવામાં આવે છે. આ અવાજની મદદથી પોલીસ ચેઈન ખેંચનાર સુધી પહોંચે છે.
આ ઉપરાંત, કેટલીક ટ્રેનોમાં ચેન ખેંચવા પર, બોગીના ઉપરના ખૂણામાં સ્થાપિત વાલ્વ વળે છે. રેલવે પોલીસ આ ફરતા વાલ્વને જોઈને શોધી કાઢે છે કે કઈ બોગીમાં ઈમરજન્સી બ્રેક લગાવવામાં આવી છે.
તે જ સમયે, સિમેન્સ અને બોમ્બાર્ડિયર મેક EMU ટ્રેનમાં ચેન ખેંચવા પર, વ્યક્તિ લોકોપાયલોટની સામે સ્ક્રીન પર યુનિટ વ્યૂ ખોલીને બોગીને શોધી શકે છે. EMU ટ્રેનોમાં બ્રેક પાઇપના દબાણમાં કોઈ લીકેજ નથી. તેના બદલે, જ્યારે સાંકળ ખેંચાય છે, ત્યારે એલાર્મ બંધ થઈ જાય છે. આ પછી ટ્રેનને રોકી દેવામાં આવે છે.
સમજાવો કે કોઈ પણ કારણ વગર ટ્રેનમાં ચેઈન ખેંચવી એ કાયદાકીય ગુનો છે. રેલ્વે અધિનિયમની કલમ 141 હેઠળ, જો કોઈ મુસાફર કોઈપણ વ્યાજબી કારણ વગર એલાર્મ ચેઈનનો ઉપયોગ કરે છે, તો તેને 1,000 રૂપિયાનો દંડ થઈ શકે છે અથવા તેને એક વર્ષની જેલ થઈ શકે છે.