પોતાનું ભવિષ્ય સુરક્ષિત કરવા વિદેશમાં નોકરી કરવા જતી મહિલા કામદારોને વિદેશમાં અનેક અત્યાચારોનો સામનો કરવો પડે છે. ECR અને ગલ્ફ દેશોમાં ભારતીય દૂતાવાસમાં મહિલા કામદારોના શોષણની ફરિયાદો. વિદેશ મંત્રાલયના ડેટા અનુસાર, ભારતીય મહિલા કર્મચારીઓ પર અત્યાચારના મામલામાં સાઉદી અરેબિયા અને UAE ટોચ પર છે.
18 દેશોમાંથી ફરિયાદો આવે છે
એક પ્રશ્નના જવાબમાં વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું છે કે ECR (EMIGRATION CHECK REQUIRED) દરમિયાન તેમને વિદેશમાં મહિલા કામદારો તરફથી અત્યાચારની ઘણી ફરિયાદો મળે છે. ECR એવા દેશો છે કે જ્યાં કામ કરવા જઈ રહેલી ભારતીય નર્સો અને ECR પાસપોર્ટ ધરાવનાર ભારતીયોએ EMIGRATION ક્લિયરન્સ લેવું જરૂરી છે. વિદેશ મંત્રાલયે સાઉદી અરેબિયા અને UAE સહિત 18 દેશોને ECR દેશો તરીકે જાહેર કર્યા છે.
મહિલા કર્મચારીઓને કેદ પણ કરવામાં આવે છે
વિદેશ મંત્રાલયે જણાવ્યું છે કે આ 18 દેશોની મહિલા કર્મચારીઓ તરફથી અનેક પ્રકારની ફરિયાદો આવે છે. ભારતીય મહિલા કર્મચારીઓની ફરિયાદ મુજબ આ દેશોમાં તેમને પગાર આપવામાં આવતો નથી. મજૂર અધિકારો આપવામાં આવતા નથી. તે દેશોમાં રહેવા માટે જરૂરી રહેઠાણ પરમિટનું નવીકરણ કરવામાં આવતું નથી. ઓવરટાઇમ ભથ્થું આપવામાં આવતું નથી. અઠવાડિયામાં રજા આપવામાં આવતી નથી. નિયત કલાકો કરતાં વધુ સમય માટે કામ કરવામાં આવે છે. કોન્ટ્રાક્ટ પૂરો થયા પછી પણ EXIT વિઝાની મંજૂરી નથી. મેડિકલ અને ઈન્સ્યોરન્સ જેવી આવશ્યક સુવિધાઓ પણ પૂરી પાડવામાં આવતી નથી. એટલું જ નહીં, નોકરાણી તરીકે કામ કરતી મહિલાઓને જેલમાં ધકેલી દેવાની ફરિયાદો ઉઠી છે.
ECR પાસપોર્ટ શું છે?
ECR એટલે કે ઇમિગ્રેશન ચેક જરૂરી પાસપોર્ટ એ ભારતીય પાસપોર્ટની શ્રેણી છે. જો તમે ધોરણ 10 પાસ કર્યું નથી અથવા તમે તમારું 10મું કે ઉચ્ચ શિક્ષણનું પ્રમાણપત્ર રજૂ કરી શકતા નથી, તો તમારો પાસપોર્ટ ECR કેટેગરીનો બનાવવામાં આવશે. જ્યારે તમે ECR દેશોમાં કામ કરવા જાઓ છો, ત્યારે તમારે ઈમિગ્રેશન ચેકમાંથી પસાર થવું જોઈએ.
સૌથી વધુ અત્યાચાર સાઉદી અરેબિયા અને યુએઈમાં થાય છે
વિદેશ મંત્રાલયના ડેટા અનુસાર, ECR શ્રેણીના 18 દેશોમાંથી સાઉદી અરેબિયા અને UAE એવા બે દેશો છે જ્યાં ભારતીય મહિલા કામદારો પર સૌથી વધુ અત્યાચાર થાય છે. 2019 માં, સાઉદી અરેબિયામાં 78 મહિલા કામદારો, UAEમાં 55 મહિલાઓ, મલેશિયામાં 21 મહિલાઓ અને કુવૈતમાં 20 મહિલાઓએ વિદેશ મંત્રાલયને તેમના પર થતા અત્યાચાર વિશે ફરિયાદ કરી છે. આ વર્ષે કુલ મળીને 189 મહિલા કામદારોએ શોષણની ઘટનાઓ વિશે વિદેશ મંત્રાલયને માહિતી આપી હતી. 2020 માં પણ, વિદેશમાં કામ કરતી 154 મહિલા કામદારોએ વિદેશ મંત્રાલયને તેમના પર થતા અત્યાચારની વાત કરી હતી. તેમાંથી 58 ફરિયાદો એકલા સાઉદી અરેબિયામાં નોંધાઈ હતી. UAE બીજા નંબરે હતું જ્યાં 39 મહિલા કામદારોએ શોષણની ફરિયાદ નોંધાવી હતી.
આ દેશ પણ અત્યાચારી છે
કુવૈત 33 ફરિયાદો સાથે ત્રીજા ક્રમે છે. 2021માં પણ સાઉદી અરેબિયા ભારતીય મહિલા કામદારોના શોષણના મામલામાં પ્રથમ ક્રમે હતું. 60 મહિલાઓ પોતાની ફરિયાદ લઈને વિદેશ મંત્રાલય પહોંચી હતી. UAE અને કુવૈતમાં 22 મહિલા કામદારો, મલેશિયામાં 19 મહિલાઓએ શોષણની ફરિયાદ નોંધાવી છે. અત્યાર સુધીના આંકડા અનુસાર આ વર્ષે પણ સાઉદી અરેબિયાએ 6 ફરિયાદ સાથે ભારતીય મહિલા કામદારો પર અત્યાચારના મામલામાં પ્રથમ નંબર જાળવી રાખ્યો છે. અત્યાર સુધીમાં કુવૈતની 4 મહિલા કામદારો, મલેશિયા અને UAEમાં 3-3 મહિલા કામદારોએ શોષણની ફરિયાદ કરી છે.
આ દેશો કામ કરવા માટે યોગ્ય છે
જો કે, આ 18 દેશોમાંથી, ઇન્ડોનેશિયા, લેબનોન, લિબિયા, સુદાન, દક્ષિણ સુદાન, સીરિયા, યમન એવા 7 દેશો છે જ્યાં 2019 થી કોઈપણ ભારતીય મહિલા કર્મચારીએ કોઈપણ પ્રકારના શોષણની ફરિયાદ કરી નથી.