ભારતની સૌથી ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થા (ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા) સમગ્ર વિશ્વમાં ધૂમ મચાવી રહી છે. દેશ માત્ર જમીન પર જ નહીં પરંતુ આકાશમાં પણ નવા રેકોર્ડ બનાવી રહ્યો છે. હવે ટાટા ગ્રુપની એર ઈન્ડિયાએ પણ કંઈક આવું જ કર્યું છે. ભારતીય એરલાઈન્સ કંપનીએ એક-બે નહીં પરંતુ ત્રણ દેશો સાથે સૌથી મોટી એવિએશન ડીલ કરી છે. આ ડીલ માત્ર કોર્પોરેટ ડીલ નથી, પરંતુ ત્રણ મોટા દેશો સાથે ભારતના સંબંધોને નવા સ્તરે લઈ જવાનો કરાર છે.
ડીલ હેઠળ આ વિમાનોની ખરીદી
એર ઈન્ડિયાએ 470 નવા એરક્રાફ્ટ માટે ડીલ પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. આ કરાર એરબસ અને બોઇંગ સાથે કરવામાં આવ્યો છે. આ સોદા હેઠળ, જ્યાં ટાટા જૂથની આગેવાની હેઠળની ભારતીય એરલાઇન્સ એરબસ પાસેથી 250 વિમાન ખરીદશે, ત્યાં બોઇંગ સાથે 220 વિમાનો પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા છે. એવિએશન સેક્ટરમાં ટાટા ગ્રુપ દ્વારા આપવામાં આવેલો આ અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો ઓર્ડર છે.
એર ઈન્ડિયાએ એરબસ સાથે 140 A320, 70 A321 neo અને 40 A350 એરક્રાફ્ટ માટે કરાર કર્યા છે. બોઇંગ સાથેના સોદામાં 20 બોઇંગ-787 અને 10 બોઇંગ-777 સાથે 9 વાઇડ બોડી એરક્રાફ્ટ અને 190 બોઇંગ-737 મેક્સ નાના કદના પ્લેનનો સમાવેશ થાય છે. 470 એરક્રાફ્ટમાંથી 70 એરક્રાફ્ટ લાંબા અંતરની ઉડાન માટે બનાવવામાં આવશે.
યુએસ-યુકે..ફ્રાન્સ-ભારત સાથે
ભારત વતી, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી (પીએમ નરેન્દ્ર મોદી), યુએસ પ્રમુખ જો બિડેન, ફ્રાંસના રાષ્ટ્રપતિ એમેન્યુઅલ મેક્રોને મંગળવારે આ ડીલની જાહેરાત કરતા એર ઈન્ડિયાને અભિનંદન પાઠવ્યા હતા. આ ડીલને લઈને યુએસ, યુકે અને ફ્રાન્સ સાથે ભારતની જુગલબંધીની વાત કરીએ તો તમને જણાવી દઈએ કે એરબસ એક ફ્રેન્ચ કંપની છે અને બોઈંગ યુએસ સ્થિત ફર્મ છે.
બ્રિટનની વાત કરીએ તો એર ઈન્ડિયા ડીલમાં આ દેશની સૌથી મહત્વની ભૂમિકા છે. વાસ્તવમાં નવા એરક્રાફ્ટના ઘણા મહત્વપૂર્ણ ભાગો બ્રિટનમાં જ બનાવવામાં આવશે. એરક્રાફ્ટની પાંખો ફિલ્ટનમાં ડિઝાઇન કરવામાં આવશે અને બ્રોટનમાં એસેમ્બલ કરવામાં આવશે. આ માટે એરબસે રોલ્સ રોયસ સાથે કરાર કર્યો છે. એરબસ A-350 એરક્રાફ્ટમાં રોલ્સ રોયસ એન્જિન લગાવવામાં આવશે.
એર ઈન્ડિયાનો આ મોટો ઉડ્ડયન સોદો માત્ર ઈન્ડિયન એરલાઈન્સને એક મોટી પ્લેયર બનાવશે જ નહીં, પરંતુ તે ત્રણેય દેશો માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે તેનાથી મોટા પાયે રોજગારીની તકો પણ ઊભી થશે, જે એરલાઈન્સ માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થશે. અર્થતંત્ર આ જ કારણ છે કે આ ડીલ પર ખુશી વ્યક્ત કરતા અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું, ‘આ ડીલથી અમેરિકાના 44 રાજ્યોમાં 10 લાખથી વધુ નોકરીઓ મળશે.’
ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ઈમેન્યુઅલ મેક્રોને કહ્યું, ‘આ ડીલ એરોસ્પેસ સેક્ટરમાં એક નવી સફળતા છે અને બંને દેશો માટે એકસાથે આવવાની આ એક ઐતિહાસિક તક છે.’ બ્રિટિશ વડા પ્રધાને કહ્યું, ‘એર ઈન્ડિયા, એરબસ અને રોલ્સ-રોયસ વચ્ચેનો આ ઐતિહાસિક સોદો એ વાતનો પુરાવો છે કે બ્રિટનના સમૃદ્ધ એરોસ્પેસ ક્ષેત્ર માટે અપાર સંભાવનાઓ છે. યુકે પહેલાથી જ રોકાણ માટેનું એક શ્રેષ્ઠ સ્થળ છે અને ભારત જેવી ઝડપથી વિકસતી આર્થિક શક્તિઓ સાથે વેપાર સંબંધ બાંધીને અમે યુકેના વ્યવસાયો વૈશ્વિક વૃદ્ધિમાં મોખરે રહે તેની ખાતરી કરીશું.’
આ ડીલ ત્રણેય દેશો વચ્ચેના સંબંધોને વધુ આગળ લઈ જશે તેવું સાબિત થશે. પીએમ મોદીએ એમ પણ કહ્યું કે, ‘હું આ સીમાચિહ્નરૂપ કરાર માટે એર ઈન્ડિયા-એરબસ અને બોઈંગને અભિનંદન આપું છું.’ નોંધપાત્ર વાત એ છે કે, ઉડ્ડયન ક્ષેત્રમાં એર ઈન્ડિયાનો આ સોદો કંપનીના કદને વધારવા માટે સાબિત થશે, જ્યારે મુસાફરો માટે સુવિધાઓનો પણ વિસ્તાર કરવામાં આવશે. ટાટા ગ્રુપ આ ડીલ માટે ઘણા સમયથી તૈયારી કરી રહ્યું હતું. કંપનીને અપેક્ષા છે કે આ સોદો પૂરો થયા બાદ કંપનીના ઈંધણ ખર્ચમાં નોંધપાત્ર ઘટાડા સાથે સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાસીઓને સસ્તી ટિકિટ ઉપલબ્ધ કરાવવામાં સરળતા રહેશે.
એરબસના એક અધિકારીના જણાવ્યા અનુસાર, ડીલ હેઠળ કરવામાં આવેલા 250 એરક્રાફ્ટના ઓર્ડર સિવાય, ટાટા જૂથ પાસેથી અન્ય 25 એરબસ જેટના ભાડાપટ્ટા સાથે કુલ અધિગ્રહણ 495 જેટ પર પહોંચી ગયું છે. એર ઈન્ડિયાનો આ ઓર્ડર એક દાયકા પહેલા અમેરિકન એરલાઈન્સના 460 એરબસ અને બોઈંગ એરક્રાફ્ટના સંયુક્ત સોદા કરતા પણ મોટો છે. એર ઈન્ડિયાના ચીફ કોમર્શિયલ અને ટ્રાન્સફોર્મેશન ઓફિસર નિપુન અગ્રવાલ અને એરક્રાફ્ટ એક્વિઝિશનના વડા યોગેશ અગ્રવાલની આગેવાની હેઠળ વાટાઘાટો ઘણી વાર રાત સુધી ચાલતી હતી, રોઈટર્સના જણાવ્યા અનુસાર.