કારગિલ યુદ્ધમાં પાકિસ્તાન સામે ભારતની જીત ને 20 વર્ષ પુરા થઈ રહ્યા છે.કારગિલ વિજય દિવસ પર એક તરફ,શહીદોને શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં આવી રહી છે,અને બીજી તરફ યાદોને યાદ કરીને પણ કિસ્સા બહાર આવી રહ્યા છે
કારગીલ યુદ્ધમાં જવાનો નું નેતુત્વ કરવાવાળા સેના અધિકારીઓ થઈ લઈ ને સૈન્ય વિશે જાણો જેમણે તેમની જીંદગી ગુમાવીને ભારત માતા ની રક્ષા કરી.બધા શહીદો અને જાંબાઝ નો ઉલ્લેખ એક લેખ માં સંભવ નથી,પરંતુ બધા ને સન્માન કરી ને અહીં 20 જામ્બાજો વિશે જાણો.
બ્રિગેડિયર ખુશાલ સિંહ
હિમાચલ પ્રદેશ ના મંડી જિલ્લા ના ખુશાલ ઠાકોર સેના માં રિટાયરમેન્ટ પછી સક્રિય રાજનીતિ માં આવી મંડી થી બીજેપી ની ટીકીટ ની રેસ માં પણ હતા.જો કે ટીકીટ તો ના મળી પણ બીજેપી તેમને કવરિંગ કેન્ડીડેટ જરૂર બનાવ્યા.કારગિલ યુદ્ધ માં એમની અને બતાલિયાન ને દુશ્મન ના છક્કા છુંડાવવા પર બહાદુર સન્માન પણ મળ્યા હતા.
બ્રિગેડિયર ખુશલ ઠાકુર,જે 18 ગ્રાડેનિયર માં નેતુત્વ કર્યું જેમાં 900 સૈનિકો હતા. એમની કમાનના 34 જવાન શહીદ થયા અને સૌથી વધારે 52 વીરતા પુરસ્કાર પણ એમની કમાન ને મળ્યા છે.તેમાં 1 પરમવીર ચક્ર,મહાવીર ચક્ર,6 વીર ચક્ર અને 18 સેના સાથે સેના સન્માન પણ મળ્યા છે.પોતે બ્રિગેડિયર ખુશલ ઠાકુરને યુદ્ધ સેવા ચંદ્રકના સંદર્ભમાં સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે
એયર ચીફ માર્શલ અનિલ યશવંત ટીપનીસ
કારગિલ યુદ્ધ ના સમયે એયર ચીફ માર્શલ અનિલ યશવંત ટીપનીસ હતા. કારગિલ યુદ્ધ ના સમયે ટીપનીસ ને પોતાની ટીમ સાથે એયર ફોર્સ ની સફળ નેતુત્વ કર્યું હતું.18 હજાર ફીટ ની ઉંચાઈ થી સેના ને હવાઈ મદદ કરવાની ચુનોતી ને સ્વીકારી.અને ટીપનીસ અને તેમની ફોર્સ એ પોતાના કુશળતા નો પરિચય આપી ઇતિહાસ રચવામાં મદદ કરી હતી.
મેજર અજય પ્રસાદ
કારગિલ યુદ્ધ ને 20 વર્ષ પુરા થઈ ગયા છે.જ્યારે આ યુદ્ધ થયું ત્યારે હજારો વીર જવાનોએ દેશ ની સીમા માં રક્ષણ કરવા પોતાના પ્રાણ આપી દીધી હતા.
આ જવાનોમાં મધ્યપ્રદેશ ના સપૂત પણ હતા. મેજર અજય પ્રસાદ આ સૈનિકો માં શામિલ હતા.જેમને કારગિલ યુદ્ધના પ્રથમ યુદ્ધમાં દુશ્મનો સાથે લડ્યા હતા.
સૈન્યમાં જોડાયા પછી તે શ્રીલંકા માં એલટીટીઇ સામે લડ્યા હતા.ત્યાં સફળતા મળ્યા બાદ રાજ્યમાં બોમ્બ ULFA બળવાખોરો હતા. અને પછી નિવૃત્તિ કારગિલ યુદ્ધ છ પાકિસ્તાન ના છક્કા છોડ્યા પછી સેના માં મૃત્યુ પામ્યા હતા.
સિપાહી કૃષ્ણ કુમાર
હરિયાણા ના સિરસા નું ગામ તરકાવલી ના સિપાહી કૃષ્ણ કુમારે પણ દેશ માટે પોતાના પ્રાણ આપી દીધા હતા. જયશિંહ બાદર નો 25 વર્ષ નો પુત્ર કૃષ્ણ કુમાર કારગિલ યુદ્ધ ના સમયે તે જાટ રેજીમેટ માં સિપાહી ના પદપર હતા.
જયસિંહ ના ચાર પુત્ર હતા અને સૌથી નાનો કૃષ્ણ કુમાર હતો.શરૂઆતથી જ તેને દેશની સેવા કરવાની ઈચ્છા હતી. પરંપરાગત કૃષિ કાર્ય છોડી ને તેમણે લશ્કર જવાનો નિર્ણય કર્યો.આ નવજવાને દેશ ની સેવા કરવા માટે સેના ની પસન્દગી કરી અને શહાદત થી બે વર્ષ પહેલાં જાટ રેજીમેટ માં જોડાયા.યુદ્ધ માં કૃષ્ણ કુમાર જેવા ગણા યુવાનો શહીદ થયા હતા
જયરામ સિંહ
કારગિલ યુદ્ધ માં બહાદુરી પરિચય આપનાર જયરામ સિંહ ને એમની વીરતા માટે રાષ્ટ્રપતિ એ વિર ચક્ર થી નવાજ્યા હતા.તો એમનો પરિવાર જ ન હતો,પણ રાજસ્થાન નો આખો સિકર જિલ્લો ખુશ થયો હતો.કારગિલ યુદ્ધ ઉલ્લેખ કરતાજ આખો ની સામે જુના દ્રશ્ય સામે આવી જાય છે.
એ જણાવે છે કે કેવી રિતે 25 એપ્રિલ 1999 ના રોજ દુશ્મન ના ઘુસણખોરી હોવાનું અહેવાલ ની સુચના મળી હતી.પછી તેમને દુશ્મન પાસેથી આયર્ન લેવા માટે તેમની કંપની સાથે બહાર જવું પડ્યું.17 હજાર ફિટ ની ઊંચાઈ પર આવેલો તેલોલિંગ પહાડ જેના પર પાકિસ્તાન ની સેના એ કબ્જો કર્યો હતો. એ છોડાવવાનું કામ એમને સોંપવામાં આવ્યું હતું.
મેજર રાજેશ અધિકારી
મેજર રાજેશ અધિકારી ના એક વર્ષ પહેલાં જ લગ્ન થયા હતા. રાત્રી ના સમયે યુદ્ધ ક્ષેત્ર માં મેજર રાજેશ અધિકારી ને ઘરે થી આવેલો પત્ર મળ્યો.પણ મેજર રાજેશ અધિકારી એ પત્ર વાંચવાનું એવું કહી ને ના કહી દીધું કે પહેલા દુશમન ને મારી ને આવું પછી સવારે પત્ર વાંચીસ.
આખી રાત યુદ્ધમાં લડ્યા પછી,ટોલોલીંગ ઉપર મેજર રાજેશ અને તેમની ટીમે કબ્જો તો કર્યો પણ પત્ર વાંચવા તે જીવિત ના રહ્યા.મેજર રાજેશ સિંહ અધિકારીની બહાદુરી માટે,સરકારે તેમને ગૌરવ એવોર્ડ મહાવીર ચક્ર સાથે સન્માનિત કર્યો હતો.
કેપ્ટન દિપક ગુલેરિયા
કારગિલ યુદ્ધ માં હિમાચલ પ્રદેશમાં થી 52 જવાનો એ એમનો જીવ ગુમાવ્યો હતો.કેપ્ટન વિક્રમ બત્રા, સૌરવ કાલિયા ઉપરાંત,ઘણા નાયકોએ તેમના ઉચ્ચતમ બલિદાન આપ્યા.એમાંથી એક હતા હિમાચલ ના મંડી જિલ્લા ના સરકાગાટ થી કેપ્ટન દિપક ગુલેરિયા.તેમને 29 વર્ષની ઉંમરે જ તેમનું જીવન બલિદાન આપ્યું.તેમના બલિદાન માટે તેમને ગૅલેન્ટ્રી પુરસ્કારથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.
કેપ્ટન અનુજ નૈયર
શહીદ અનુજ જાટ રેજિમેન્ટના 17 માં બટાલિયનમાં હતા.જુલાઈ 7,1999 ના રોજ,ટાઇગર હિલ પર દુશ્મનોના મૂહ તોડ જવાબ આપતા શહીદ થયા. કેપ્ટન અનુજ ની વીરતા ને સરકારે મહાવીર ચક્ર આપી ને સન્માનનિત કર્યા હતા.
કેપ્ટન એન કેંગરસુ
શહીદ કંગરસુ રાજપૂતના રાયફલ્સના બટાલિયનમાં હતા.કારગીલ યુદ્ધ દરમિયાન લોન હિલ્સ પર 28 જૂન, 1999 ના રોજ દુશ્મનોને ફટકારતા,શહીદ થયા હતા. યુદ્ધના ક્ષેત્રમાં દુશ્મનોને હરાવનારા યોદ્ધા ને સરકારે મરણોત્તર મહાવીર ચક્રથી સન્માનિત કર્યા હતા.
લેફ્ટનન્ટ શેંગ ક્લિફોર્ડ નોગરુમ
શહિદ નોંગગ્રામ જમ્મુ કાશ્મીર લાઇટ ઇન્ફન્ટ્રીના 12 માં બટાલિયનમાં હતો. તેમને 1 જુલાઇ, 1999 ના રોજ વીરગાતી મળી.તે એ સમયે શહીદ થયા જયારે કારગિલ યુદ્ધ દરમિયાન પોઇન્ટ 4812 કબજે કરી રહ્યો હતા.નોગરુમ ને મહાવીર ચક્ર એનાયત કરાયો હતો.
મુખ્ય પદમપાની આચાર્ય
શહીદ આચાર્ય રાજપૂતના રાયફલ્સના બટાલિયનમાં હતા28 જૂન,1999 ના રોજ,લોન હિલ્સ પર દુશ્મનોના હાથે વીરગતી મળી હતી.સરકારે કારગિલ હિલ પરના બહાદુરી માટે મરણોત્તર મહાવીર ચક્ર થી સન્માનિત કર્યા હતા.
કર્નલ સોનમ વાંગચુક
વાંગચુક લદ્દાખ સ્કાઉટ રેજિમેન્ટમાં અધિકારી હતા.કારગીલ યુદ્ધ દરમિયાન પાકિસ્તાન સેના ને પછાડવા વાંગચુક કૉર્વેટ લા ટોપની ટોચ પર બહાદુરીથી લડ્યો અને યુદ્ધના અંતે પાછો ફર્યો. બાદમાં તેને મહાવીર ચક્રથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.
મેજર વિવેક ગુપ્તા
શહીદ ગુપ્તા રાજપૂતના રાયફલ્સના બીજા બટાલિયનમાં હતા.12 જૂન,1999 ના રોજ,તેમણે ડ્રેસ સેક્ટરમાં મહત્વપૂર્ણ પોસ્ટને પકડવા દરમિયાન વીરગતી પામ્યા હતા.કારગિલ યુદ્ધ માં એમની વીરતા ને જોઈને સરકાર એમને મરણોત્તર મહાવીર ચક્ર એનાયત કર્યો હતો
કેપ્ટન મનોજ કુમાર પાંડે
શહીદ મનોજ ગોરખા રાયફલ્સના પ્રથમ બટાલિયનમાં હતા. ઓપરેશન વિજયનો હીરો હતા. 11 મી જુનના રોજ તેઓએ બાતલિક સેક્ટરમાં ગણા દુશમ્નો માર્યા હતા.અને એમના જ નેતુત્વ માં સેના ની ટુકડીઓ એ જોબર ટોપ અને ખાલુબર ટોપ પર સેના એ પછી કબ્જો કર્યો હતો. એ દિવેસ 3 જુલાઈ 1999 નો હતો.પાંડેએ તેના દર્દ ની પરવાહ ના કરી ને તિરંગો લેહેરાયો અને પરમ વીર ચક્ર થી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા.
નાયક દિગેન્દ્ર કુમાર
શહીદ દિગ્વેન્દ્ર રાજપૂતના રાયફલ્સના બીજા બટાલિયનમાં હતા. તેમના કારગીલ યુદ્ધમાં અનૌપચારિક હિંમત માટે,સરકારને 15 ઓગસ્ટ,1999 ના રોજ મહાવીર ચક્ર એનાયત કરાઈ હતી.અને તેઓ જીવીત પાછા આવ્યા હતા.
રાઇફલ મેન સંજય કુમાર
શહીદ સંજય 13 જમ્મુ અને કાશ્મીર રાયફલ્સમાં હતા. તેઓ સ્કાઉટ ટીમના નેતા હતા અને તેમણે ફ્લેટ ટોપને પોતાની નાની ટુકડી સાથે કબ્જો કર્યો હતો.તે એક જાંબાઝ યોદ્ધા હતા.જેમને છાતી પર શત્રુઓ ની ગોળી ખાધી હતી.ગોળી વાગ્યા પછી પણ તેઓ ખૂબ લડ્યા હતા.નાની ટુકડી સાથે તેમણે ખૂબ હિંમત કરી હતી.પછી રાઇફલ મેન કુમાર ને પરમવીર ચક્ર સાથે સન્માનિત કર્યા હતા.અને તેઓ જીવીત પાછા ફર્યા હતા.
ગ્રેનાડિયર યોગેન્દ્ર સિંહ યાદવ
શહીદ યોગેન્દ્ર કમાન્ડો પ્લેટૂનને માર્ગદર્શન કરવા વાળા ગ્રેનાડિયર યોજેન્દ્ર સિંહ યાદવ હતાં.જેમને એક ટૂકડી સાથે ટાઇગર હિલ પર એક વ્યૂહરચના બનાવી બંકર પર હુમલો કર્યો.એ એમની ટુકડી માટે દોરડાથી રસ્તો બનવતા હતા.4 જુલાઈ ના રોજ એમને કારગિલ યુદ્ધ દરમિયાન અભદર્ય શાહસ માટે યોગેન્દ્ર ને સરકારે પરમવીર ચક્ર થી સન્માનિત કર્યા હતા.આ જીવિત પાછા ફર્યા હતા.
કેપ્ટન વિક્રમ બત્રા
બત્રા એ એક જ છે, જેમણે કારગીલ પોઇન્ટ 4875 પર તિરંગા ફરકાવતા કહ્યું હતું કે દિલ માગે મોર.વિક્રમ 13 મી જમ્મુ અને કાશ્મીર રાઇફલ્સમાં હતો.વિક્રમે પાકિસ્તાનીઓ દ્વારા ટોલોલીંગ પર બનાવેલા બંકરને જ નહીં પરંતુ સૈનિકો સામે લડવાને બદલે, 7 જુલાઇ, 1999 ના રોજ સૈનિકોને બચાવવા માટે પાકિસ્તાનના સૈનિકો સામે સીધો સામનો કર્યો હતો. આજે તે શિખર બત્રા ટોપથી જાણીતું છે.સરકારે તેમને પરમ વીર ચક્ર સાથે સન્માનિત કર્યા.
કેપ્ટન વિજયાંત થાપર
મરણોત્તર વીર ચક્ર થી સન્માનિત કેપ્ટન વિજયંત થાપર રે પહેલા 13 જૂન,શહાદતના 1999 ટેકરીઓ પર વિજય ધ્વજ ફરકાવવામાં આવ્યો હતો.આ મહત્વપૂર્ણ વિજય ગિલ યુદ્ધ દરમિયાન ભારતના હકમાં નિર્ણાયક યુદ્ધ સાબિત થયું. ટોલોલિંગ ની જિત પછી 28 જૂને કેપ્ટન વિજયાંત થાપર ને થ્રી પીપલ્સ નામની ની પહાડી ને પાકિસ્તાન ઓના કબ્જા માંથી આઝાદ કરાવવાની જીમેદારી સોંપવામાં આવી.ખૂબ મુશ્કેલ પરિસ્થિતિમાં,કેપ્ટન વિજન્તાએ દુશ્મનો સામે અભૂતપૂર્વ બહાદુરી દર્શાવી.અને દેશ માટે સર્વોચ્ચ બલિદાન આપીને અમર બની ગયા.
હવલદાર દુર્ગા રામ
કારગિલ યુદ્ધના શહીદ દુર્ગા રામ નો જન્મ 17 જાન્યુઆરી, 1965 ના રોજ કુલ્લુ જિલ્લાના નિધાર વિસ્તારમાં ગામ શાક્રોલી માં જન્મ્યા હતા. દસમી પરીક્ષા પછી તે જીવનમાં દેશની સેવા કરવાની ઉત્કટતા ધરાવતા હતા. તેમને 5 ઑગસ્ટ,1985 ના રોજ પ્રથમ પેરાશ્યુટર રેજિમેન્ટમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા.3 જુલાઈ,1999 ના રોજ,છેલ્લા સાસ સુધી, કારગીલના ડ્રાસ સેક્ટરની લડાઈમાં વીરગતિ પામ્યા.ઓપરેશન રક્ષકમાં સન્માનિત દુર્ગા રામ ને ડ્રાસ સેક્ટરમાં પોતાનું જીવનનું બલિદાન આપ્યું હતું.