રાજસ્થાનના સીકરમાં દુર્લભ ખનિજ યુરેનિયમ સંશોધન માટે એલઓઆઇ જારી કરવાની સાથે જ રાજસ્થાને યુરેનિયમ ખાણકામના ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ કર્યો છે. રાજ્ય સરકારે યુરેનિયમ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયાને સીકર નજીકના ખંડેલા તાલુકામાં રોહિલ ખાતે યુરેનિયમ ભંડારમાં ખાણકામ કરવા માટે માઈનિંગ લીઝનો લેટર ઓફ ઈન્ટેન્ટ (એલઆઓઇ) જારી કર્યો છે. દેશમાં ઝારખંડ અને આંધ્રપ્રદેશ બાદ રાજસ્થાનમાં યુરેનિયમના ભંડાર મળી આવ્યા છે. યુરેનિયમ વિશ્વના દુર્લભ ખનિજોમાંનું એક માનવામાં આવે છે.
યુરેનિયમ એ ન્યુક્લિયર એનર્જી માટે મૂલ્યવાન ખનિજ છે, યુરેનિયમ ખાણકામ ક્ષેત્રે થયેલી પ્રગતિથી રાજ્યમાં રોકાણ, આવક અને રોજગારની નવી તકો ખુલી છે.
યુરેનિયમનો ઉપયોગ ઘણા મહત્વપૂર્ણ કાર્યોમાં થાય છે
યુરેનિયમનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે વીજળી ઉત્પન્ન કરવા માટે થાય છે. પરમાણુ ઊર્જા ઉપરાંત, યુરેનિયમનો ઉપયોગ દવા, સંરક્ષણ સાધનો, ફોટોગ્રાફી અને અન્યમાં પણ થાય છે. વિશ્વમાં સૌથી વધુ યુરેનિયમ કઝાકિસ્તાન, કેનેડા અને ઓસ્ટ્રેલિયામાં ઉત્પન્ન થાય છે. આ સિવાય નાઈજર, રશિયા, નામીબિયા, ઉઝબેકિસ્તાન, યુએસ અને યુક્રેનમાં પણ યુરેનિયમ ખનીજ મળી આવ્યું છે.
અધિક મુખ્ય સચિવ ખાણ, પેટ્રોલિયમ સુબોધ અગ્રવાલે જણાવ્યું હતું
સીકર જિલ્લાના ખંડેલા તહસીલના રોહિલમાં 1086.46 હેક્ટર વિસ્તારમાં યુરેનિયમનો ભંડાર મળી આવ્યો છે. વિભાગ દ્વારા યુરેનિયમ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયાની અરજી પર, ખનિજ યુરેનિયમ ઓર અને સંલગ્ન ખનિજોના ખાણકામ માટે LOI જારી કરવામાં આવ્યો છે.
પ્રારંભિક અંદાજ મુજબ આ વિસ્તારમાં લગભગ 12 મિલિયન ટન યુરેનિયમ ભંડાર શક્ય છે. અત્યાર સુધી દેશમાં યુરેનિયમનું ખોદકામ ઝારખંડમાં સિંહભૂમિના જાદુગોડા અને આંધ્રપ્રદેશમાં થઈ રહ્યું છે. તેમણે કહ્યું કે જરૂરી ઔપચારિકતાઓ પૂર્ણ કર્યા બાદ રાજસ્થાનમાં પણ ખનિજનું ખાણકામ શરૂ થશે.
સુબોધ અગ્રવાલ આપી જાણકારી
યુરેનિયમ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા દ્વારા લગભગ 3 હજાર કરોડનું રોકાણ કરવામાં આવશે. આ સાથે લગભગ 3 હજાર લોકોને પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ રોજગાર મળશે, જ્યારે આડપેદાશના આધારે આ વિસ્તારમાં સહ-ઉદ્યોગની સ્થાપનાનો માર્ગ પણ મોકળો થશે.
તેમણે કહ્યું કે હવે યુરેનિયમ કોર્પોરેશન ઈન્ડિયા દ્વારા માઈનિંગ પ્લાન સબમિટ કરવામાં આવશે અણુ ઉર્જા વિભાગ, પરમાણુ ખનીજ સંશોધન અને સંશોધન નિયામક, હૈદરાબાદ પાસેથી મંજૂરી મેળવ્યા બાદ તેના પર કામ શરૂ કરવામાં આવશે.
એ જ રીતે ખાણ વિકાસ અને ઉત્પાદન કરાર (એમડીપીએ) સમયે ખનિજ અનામત કિંમતના 0.50 ટકા પરફોર્મન્સ સિક્યોરિટી બેંક ગેરંટી તરીકે આપવામાં આવશે. એ જ રીતે ભારત સરકારના પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તનમાંથી ઇસી મેળવવાનું રહેશે અને 69.39 હેક્ટર ગોચર જમીનના મહેસૂલ વિભાગ પાસેથી ના-વાંધા પ્રમાણપત્ર મેળવવાનું રહેશે.