મહાશિવરાત્રી 2023: મહાશિવરાત્રી એક એવો તહેવાર છે જ્યારે તમે ભગવાન શિવની કૃપાથી તમારા જીવનની મુશ્કેલીઓને દૂર કરી શકો છો. 18મી ફેબ્રુઆરીના રોજ દેશભરમાં મહાશિવરાત્રીની ઉજવણી કરવામાં આવશે. હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, મહાશિવરાત્રીનો તહેવાર ફાલ્ગુન મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશી તારીખે ઉજવવામાં આવે છે. દેશમાં સૌથી વિશેષ પૂજા મહાશિવરાત્રિ પર ભગવાન શિવના 12 જ્યોતિર્લિંગમાં કરવામાં આવે છે. તેમાંથી એક ઉજ્જૈનનું મહાકાલેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ છે. જે સૌથી રહસ્યમય માનવામાં આવે છે. આવો જાણીએ ઉજ્જૈનનું મહાકાલેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ શા માટે એટલું ખાસ છે.
ઉજ્જૈન શા માટે ખાસ છે
ઉજ્જૈન પુણ્યભૂમિ તરીકે ઓળખાય છે. બાર જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક ઉજ્જૈનમાં પણ છે જેને મહાકાલેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ કહેવામાં આવે છે. આ સાથે હજારો સંતો, મુનિઓ અને બ્રાહ્મણો ઉજ્જૈનમાં જપ કરવા અને તપસ્યા કરવા આવે છે. આ સાથે અહીં શુદ્ધ નદી ક્ષિપ્રા અથવા શિપ્રા નદી છે અને દર 12 વર્ષે સિંહસ્થ મહાકુંભ મેળો પણ યોજાય છે. ઉજ્જૈન વિશે એક ખાસ વાત એ છે કે અહીં એક ઓક સ્મશાન છે જ્યાં ભગવાન શિવ રહે છે. ઉજ્જૈનના પ્રાચીન નામો અવંતિકા, ઉજ્જયની, કનકશ્રંગા વગેરે છે.
કેમ કોઈ રાજા ઉજ્જૈનમાં રાત રોકાતો નથી
ઉજ્જૈનના રાજા વિક્રમાદિત્ય હતા. વિક્રમાદિત્ય રાજા બનતા પહેલા અહીં એક પ્રથા હતી કે જે ઉજ્જૈનનો રાજા બને તેનું મૃત્યુ નિશ્ચિત છે. જે બાદ વિક્રમાદિત્યએ આ પ્રથા ખતમ કરી નાખી. વિક્રમાદિત્યએ કહ્યું હતું કે રાજ્યની ગાદી ખાલી હશે તો પણ સરકાર તેમના નામે જ ચાલશે. ત્યારથી આજ સુધી આ પ્રથા ચાલુ છે. માન્યતાઓ અનુસાર, માત્ર મહાકાલ જ ઉજ્જૈનના રાજા છે. તેથી, આજે પણ ઉજ્જૈન વિશે એવી માન્યતા છે કે જો કોઈ વર્તમાન રાજા નેતા એટલે કે વડાપ્રધાન કે જનપ્રતિનિધિ ઉજ્જૈન શહેરની હદમાં રાત વિતાવવાની હિંમત કરે તો તેને આ ગુનાની સજા ભોગવવી પડે છે. આખરે કેમ કોઈ રાજા ઉજ્જૈનમાં રહેતો નથી. આવો જાણીએ તેની પાછળનું રહસ્ય.
આ છે મહાકાલેશ્વર મંદિરનું ખાસ રહસ્ય
મહાકાલથી મોટો કોઈ શાસક નથી. જ્યાં મહાકાલ રાજાના રૂપમાં બિરાજમાન છે, ત્યાં બીજો કોઈ રાજા હોઈ શકે નહીં. જે ક્ષણથી મહાકાલે ઉજ્જૈનમાં નિવાસ કર્યો, ત્યારથી આજ સુધી ઉજ્જૈનનો બીજો કોઈ રાજા થયો નથી. ઉજ્જૈનનો એક જ શાસક છે, અને તે છે ભગવાન મહાકાલ. પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, ઉજ્જૈનમાં કોઈ રાજા રાત્રિ રોકાણ કરતા નથી. કારણ કે આજે પણ બાબા મહાકાલ ઉજ્જૈનના રાજા છે. જો કોઈ રાજા કે મંત્રી રાત્રે અહીં રોકાય તો તેને સજા ભોગવવી પડે છે.
મહાકાલેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિકોણથી વિશેષ છે
ભારતને હંમેશા ઋષિઓનો દેશ કહેવામાં આવે છે. તેમણે બનાવેલી અથવા સ્થાપિત કરેલી તમામ વસ્તુઓ વિજ્ઞાનની દૃષ્ટિએ ખૂબ જ વિશિષ્ટ છે. તેને ઐતિહાસિક પણ માનવામાં આવે છે. તે જ સમયે, આધ્યાત્મિક અને વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિકોણથી પણ શિવ મંદિરોમાં જોડાવાને ખૂબ જ વિશેષ માનવામાં આવે છે.
મહાકાલ મંદિર દક્ષિણ તરફ કેમ છે?
દક્ષિણ દિશા મૃત્યુનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. એવું કહેવાય છે કે આકાશમાં તારક લિંગ, પાતાળમાં હાટકેશ્વર લિંગ અને પૃથ્વી પર મહાકાલેશ્વરથી મોટું બીજું કોઈ જ્યોતિર્લિંગ નથી. એટલા માટે મહાકાલેશ્વરને પૃથ્વીનો અધિપતિ પણ માનવામાં આવે છે. ઉજ્જૈનમાં દક્ષિણમુખી જ્યોતિર્લિંગ છે. શાસ્ત્રો અનુસાર દક્ષિણ દિશાના સ્વામી યમરાજજી છે. એવું કહેવાય છે કે જે કોઈ મંદિરમાં આવીને સાચા મનથી ભગવાન શિવની પ્રાર્થના કરે છે, તેને મૃત્યુ પછી મળતી યાતનાઓમાંથી મુક્તિ મળે છે. એવું કહેવાય છે કે અહીં આવીને ભગવાન શિવના દર્શન કરવાથી અકાળ મૃત્યુ ટળી જાય છે અને વ્યક્તિને સીધો મોક્ષ મળે છે.