રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને 24 ફેબ્રુઆરી 2022ના રોજ યુક્રેનમાં સૈન્ય કાર્યવાહી શરૂ કરી હતી. આજની તારીખ 24 ફેબ્રુઆરી 2023 છે. બંને દેશના સૈનિકોની લડાઈને એક વર્ષ વીતી ગયું. તેમાં લાખો મૃત્યુ, અબજો ડોલરનું નુકસાન અને આર્થિક પ્રતિબંધોનો દાવો કરવામાં આવ્યો, પરંતુ કોણ જીત્યું? તે હજુ સ્પષ્ટ નથી. અત્યારે જ્યારે આ યુદ્ધ ખતમ થવાની કોઈ શક્યતા દેખાતી નથી ત્યારે સવાલો ઉઠી રહ્યા છે કે 2023માં બીજી કઈ કઈ શક્યતાઓ સર્જાઈ રહી છે.
લશ્કરી ક્ષમતામાં રશિયા અને યુક્રેન ક્યાં ઊભા છે?
આંકડા દર્શાવે છે કે યુક્રેન લશ્કરી ક્ષમતાના મામલે રશિયાથી ઘણું પાછળ છે. DW અહેવાલમાં વૈશ્વિક ફાયરપાવર 2023 મિલિટરી સ્ટ્રેન્થ રેન્કિંગ, વર્લ્ડ ડિરેક્ટરી ઑફ મોર્ડન એરક્રાફ્ટને ટાંકવામાં આવ્યું છે, જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે યુક્રેનનું સંરક્ષણ બજેટ 30 બિલિયન અમેરિકન ડોલર છે. જ્યારે, રશિયા પાસે 82.6 અબજ ડોલર છે. યુક્રેનમાં સક્રિય સૈનિકોની સંખ્યા 2 લાખ છે, પરંતુ રશિયામાં આ આંકડો 8 લાખ 30 હજાર 900 છે.
યુક્રેન પાસે 50,000 અર્ધલશ્કરી દળો છે, પરંતુ રશિયા પાસે 2.5 લાખ છે. આ સિવાય સમુદ્ર અને આકાશમાં યુક્રેનની સૈન્ય ક્ષમતા રશિયા કરતા ઘણી પાછળ છે. રશિયા પાસે 4 હજારથી વધુ એરક્રાફ્ટ છે. જ્યારે, યુક્રેનમાં માત્ર 312 છે. યુક્રેનની સેના પાસે 1890 તોપો છે, પરંતુ રશિયાની સંખ્યા 12 હજારથી વધુ છે. એ જ રીતે યુદ્ધ જહાજોની વાત કરીએ તો રશિયા 598 અને યુક્રેન 38 સાથે આગળ છે.
3 લાખ સૈનિકો માર્યા ગયા
જો કે હજુ એ સ્પષ્ટ નથી થયું કે યુદ્ધ દરમિયાન કેટલા સૈનિકો માર્યા ગયા. એક અંદાજ મુજબ 3 લાખ સૈનિકો માર્યા ગયા છે. રશિયન બાજુએ મૃતકોની સંખ્યા 2 લાખ સુધી હોઈ શકે છે, જેમાં 60,000 લોકો મૃત્યુ પામ્યા છે. જ્યારે યુક્રેનમાં મૃતકોની સંખ્યા 1 લાખથી વધુ હોવાનું માનવામાં આવે છે.
કોઈ અંત દેખાતો નથી
એક મીડિયા રિપોર્ટ અનુસાર, લંડનની કિંગ્સ કોલેજના યુદ્ધ અભ્યાસ વિભાગની બાર્બરા જાનચેટાના જણાવ્યા અનુસાર, પુતિન એવો અર્થ કરી રહ્યા હતા કે યુક્રેન તેમની બળજબરીભરી પ્રવૃત્તિઓને સ્વીકારી રહ્યું છે, જેમાં અન્ય દેશો સામેલ નહીં થાય. જેના કારણે લાંબા સમયથી યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે, જેનો કોઈ અંત દેખાતો નથી.
તેમણે કહ્યું કે શિયાળો કઠિન હશે, કારણ કે યુક્રેનમાં ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર રશિયાના હુમલાઓ પહેલાથી જ તૂટેલી વસ્તીને નિરાશ કરવાનો પ્રયાસ કરશે. જોકે, યુક્રેન હજુ પણ યુદ્ધના મેદાનમાં છે અને યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. આ સિવાય વાતચીતની શક્યતાઓ પણ ઓછી દેખાઈ રહી છે. શાંતિ માટે એક બાજુની માંગમાં ફેરફાર કરવો પડશે.
શું રશિયા પરાજિત થશે?
યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ આર્મી યુરોપના ભૂતપૂર્વ કમાન્ડિંગ જનરલ બેન હોજેસ કહે છે કે યુક્રેન 2023 માં આ યુદ્ધ જીતી શકે છે. તેમણે કહ્યું હતું કે શિયાળામાં પરિસ્થિતિ ધીમી હશે, પરંતુ તેમાં કોઈ શંકા નથી કે યુક્રેનિયન દળો રશિયાની સરખામણીએ ઝડપથી પુનઃપ્રાપ્ત થશે. તે આનો શ્રેય બ્રિટન, કેનેડા અને જર્મનીથી આવતા સાધનોને આપે છે. હોજેસે ગયા વર્ષે ડિસેમ્બરમાં કહ્યું હતું કે યુક્રેનમાં ઝડપથી સુધરી રહેલી સ્થિતિને જોતા રશિયાની એકમાત્ર હાર દેખાઈ રહી છે. ખેરસનમાંથી રશિયાની બહાર નીકળવાને તેઓ આ અટકળોનું એક કારણ માની રહ્યા છે.