ઓર્ગેનિક ફાર્મિંગ: બદલાતા સમય સાથે ખેતીના ક્ષેત્રોમાં આધુનિક ટેકનોલોજી અને પદ્ધતિની જરૂરિયાત અનુભવાઈ રહી છે. આ ફેરફારો સાથે રાજસ્થાનના જાલોરના યોગેશ જોશીએ ખેડૂતોને મદદ કરવાની પહેલ કરી.
આજે યોગેશ તેના રૂ. 50 કરોડના ઓર્ગેનિક ફાર્મિંગ બિઝનેસ દ્વારા હજારો ખેડૂતોના જીવનમાં સકારાત્મક પરિવર્તન લાવવા માટે કામ કરી રહ્યો છે. 1.5 લાખના રોકાણથી શરૂ થયેલી યોગેશની કંપની હવે 50થી વધુ કર્મચારીઓની મદદથી 50 કરોડથી વધુનો બિઝનેસ કરી રહી છે.
કૃષિ વિજ્ઞાનનો અભ્યાસ કર્યો: કૃષિ વિજ્ઞાનમાં તેમની ડિગ્રી પૂર્ણ કર્યા પછી યોગેશ જોશીએ ઓર્ગેનિક ફાર્મિંગમાં ડિપ્લોમા સાથે સ્નાતક થયા. યોગેશે તેની કારકિર્દી વર્ષ 2006માં 8000 રૂપિયા પ્રતિ માસની નોકરીથી શરૂ કરી હતી. લગભગ ચાર વર્ષ સુધી કામ કરવા છતાં યોગેશનો પગાર મહિને માત્ર 12,000 રૂપિયા સુધી પહોંચી શક્યો. જેના કારણે યોગેશ નિરાશ થયો અને 2010 માં તેણે નોકરી છોડીને જૈવિક ખેતીનો વ્યવસાય શરૂ કરવાનું નક્કી કર્યું.
લોકોને બિમારીઓથી બચાવવાનું છે લક્ષ્ય: યોગેશ જણાવ્યું હતું કે ઓર્ગનીક ખેતી શરૂ પાછળ તેના હેતુ ડાયાબિટીસ, કેન્સર જેવા રોગોથી લોકો રક્ષણ કરવાનું છે. પશ્ચિમી દેશોમાં લોકો પહેલાથી જ ઓર્ગેનિક ફળો અને શાકભાજીનું સેવન કરી રહ્યા છે. ભારતમાં તાજેતરમાં જ તેનું ચલણ શરૂ થયું છે. કોરોના રોગચાળા પછી લોકો શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે ઓર્ગેનિક ખોરાક પર વધુ ભાર આપી રહ્યા છે.
યોગેશે કેવી રીતે શરૂઆત કરી? યોગેશ ખેડૂતો પાસેથી સારી કિંમતે ઓર્ગેનિક ફળો અને શાકભાજી ખરીદશે અને પછી મોટી કંપનીઓને વેચશે જેઓ વધુ કિંમતે ઓર્ગેનિક ફૂડ ખરીદવા માંગે છે. આ હેતુ માટે તેણે સાત ખેડૂતો સાથે જીરાની ઓર્ગનીક ખેતી શરૂ કરી. પ્રેક્ટિકલ અનુભવના અભાવે યોગેશે ખેતરની જમીનમાં રહેલા રસાયણને નાબૂદ કરવા માટે પૂરતો સમય આપ્યો ન હતો અને તેના કારણે તેનો પ્રથમ પાક નિષ્ફળ ગયો હતો.
સાચી રીત શીખી: ત્રણ વર્ષ પછી યોગેશ ખેડૂતોના ખેતરને સંપૂર્ણપણે રસાયણો મુક્ત બનાવવામાં સફળ થયો. જોષી પાસે ઓર્ગેનિક ફાર્મિંગ પ્રોજેક્ટમાં રોકાણ કરવા માટે વધુ પૈસા ન હતા. તેથી તેમણે તેમના મિત્રોની મદદ લીધી અને 1.5 લાખ રૂપિયાનું રોકાણ કરીને કામ શરૂ કર્યું.
10 વર્ષમાં સફળતા: 10 વર્ષ પહેલા શરૂ થયેલી યોગેશની એક નાનકડી શરૂઆત એક મોટી સંસ્થાનું રૂપ લઈ ચૂકી છે. યોગેશની કંપની રેપિડ ઓર્ગેનિક હવે 3,000થી વધુ ખેડૂતો સાથે કામ કરી રહી છે. ખેડૂતોને બિયારણ, ટેકનોલોજી, જૈવિક ખાતર અને સંપૂર્ણ સહાય પૂરી પાડે છે. ખેડૂતો ઓર્ગેનિક ઉત્પાદનો ઉગાડે છે અને યોગેશને આપે છે. આર્થિક સમસ્યાઓથી ઝઝૂમી રહેલા ખેડૂતોને લોન પણ મળે છે અને પછી કંપની તેમની પાસેથી વ્યાજબી ભાવે પાક પણ ખરીદે છે.
ઉત્પાદન વિદેશમાં જાય છે: યોગેશે અત્યાર સુધીમાં 10,000 ખેડૂતોને ઓર્ગેનિક ફાર્મિંગ સર્ટિફિકેટ મેળવવામાં મદદ કરી છે. યોગેશની કંપની ખેડૂતો પાસેથી 2-3 હજાર ટન ઓર્ગેનિક પાક ખરીદે છે અને તેને ભારત અને વિદેશમાં વેચે છે. યોગેશની ઓર્ગેનિક ફૂડ પ્રોડક્ટ્સ જાપાન, યુએસએ, યુરોપ અને અન્ય દેશોમાં વેચાય છે.