પિતૃ પક્ષ ચાલી રહ્યો છે અને આમાં પિતૃઓની આત્માની શાંતિ માટે શ્રાદ્ધ કરવામાં આવે છે. આમાં દાનના કાર્યો ખૂબ જ ફળદાયી માનવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે શ્રાદ્ધ પક્ષમાં તર્પણ અને પિંડદાન કરવાથી પિતૃઓ સ્વર્ગની પ્રાપ્તિ કરે છે. ગરુડ પુરાણ અનુસાર, જો મૃત્યુ પામનાર વ્યક્તિ પાસે ચાર વસ્તુઓ હોય તો તેને સ્વર્ગમાં જવા માટે શ્રાદ્ધ કર્મની જરૂર નથી. જો મરતી વખતે આ વસ્તુઓ નજીક હોય તો વ્યક્તિ સીધો સ્વર્ગમાં જાય છે.
તુલસીઃ– જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર ઘરમાં રાખવામાં આવેલ તુલસીનો છોડ તીર્થ છે. એવું કહેવાય છે કે જે વ્યક્તિ તુલસીના આશીર્વાદથી પોતાના જીવનનો ત્યાગ કરે છે તે ક્યારેય યમલોકમાં નથી જતો. જો મૃત્યુ પામેલા વ્યક્તિને તુલસી પાસે સુવડાવવામાં આવે, તુલસીના પાન અને મંજરી તેના મોં અને કપાળ પર મુકવામાં આવે તો તે વ્યક્તિ સીધા જ પરલોકની પ્રાપ્તિ કરે છે.
ગંગાજળઃ– ગરુડ પુરાણ અનુસાર જ્યારે કોઈ વ્યક્તિના મૃત્યુનો સમય નજીક હોય ત્યારે તેના મોંમાં ગંગાજળનો થોડો ભાગ મુકવો જોઈએ. વિષ્ણુજીના ચરણ કમળમાંથી નીકળતી ગંગા પાપોનો નાશ કરે છે અને પાપોનો નાશ થતાં જ વ્યક્તિને વૈકુંઠ પ્રાપ્ત કરવાનો અધિકાર મળે છે. એટલે ગંગામાં ભસ્મનું વિસર્જન કરવામાં આવે છે. જ્યાં સુધી આ ભસ્મ ગંગામાં રહે છે ત્યાં સુધી વ્યક્તિ સ્વર્ગના સુખો ભોગવે છે.
તલ – શ્રાદ્ધ પક્ષમાં તલનું વિશેષ મહત્વ જણાવવામાં આવ્યું છે. તલ પવિત્ર છે કારણ કે તે ભગવાન વિષ્ણુના પરસેવાથી ઉત્પન્ન થાય છે. તેથી જ્યારે પણ કોઈ વ્યક્તિના મૃત્યુનો સમય નજીક આવે ત્યારે તેના હાથમાંથી તલનું દાન કરવું જોઈએ. તલનું દાન મોટું દાન માનવામાં આવે છે. આ દાન કરવાથી અસુરો, દાનવો અને દાનવો દૂર રહે છે. કાળા તલ હંમેશા મૃત વ્યક્તિના માથા પર રાખવા જોઈએ.
કુશઃ– સનાતન ધર્મમાં કુશનું વિશેષ મહત્વ જણાવવામાં આવ્યું છે. કુશ એક પ્રકારનું ઘાસ છે. તેના વિના ભગવાનની પૂજા પણ અધૂરી છે. શાસ્ત્રો અનુસાર, કુશની ઉત્પત્તિ ભગવાન વિષ્ણુના ફોલિકલ્સમાંથી થઈ છે. મૃત્યુ સમયે તે વ્યક્તિએ કુશના આસન પર સૂવું જોઈએ. આ પછી તેના કપાળ પર તુલસીનું પાન લગાવો. એવું કહેવાય છે કે જો કોઈ વ્યક્તિના મૃત્યુ પહેલા આ ઉપાયો કરવામાં આવે તો તેને શ્રાદ્ધ કર્યા વિના જ સ્વર્ગમાં સ્થાન મળે છે.