વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ વીજ વિતરણ કંપનીઓ (ડિસ્કોમ્સ) ના વધતા લેણાંને નિકટવર્તી કટોકટી તરીકે ચિહ્નિત કરીને “વોટ માટે રેવડી” સંસ્કૃતિ સામેના તેમના વિરોધને વધુ તીવ્ર બનાવ્યો છે. એનટીપીસીના વિતરણ ક્ષેત્રના સુધારા અને રિન્યુએબલ એનર્જી પ્રોજેક્ટ્સ માટે રૂ. 3 લાખ કરોડના પેકેજની શરૂઆત કરતાં તેમણે જણાવ્યું હતું કે, ડિસ્કોમ્સે ઉત્પાદન કરતી કંપનીઓને રૂ. 1 લાખ કરોડથી વધુનું દેવું છે કારણ કે તેમને સબસિડી મળી નથી. સાથે જ સરકારી વિભાગો અને સ્થાનિક સંસ્થાઓના વીજ બીલ પણ ભરવામાં આવતા નથી.
તેમણે કહ્યું કે ભારતની પાવર સેક્ટરની ખાધ બે આંકડામાં છે જ્યારે વિકસિત દેશો તેને સિંગલ ડિજિટમાં રાખવામાં સફળ રહ્યા છે.
નેશનલ થર્મલ પાવર કોર્પોરેશન લિમિટેડના વિતરણ ક્ષેત્રના સુધારાઓ અને નવીનીકરણીય ઉર્જા પ્રોજેક્ટ્સ માટેના પેકેજની શરૂઆત કરતા તેમણે કહ્યું, “આનો અર્થ એ થાય કે આપણે ઘણી વીજળીનો બગાડ કરી રહ્યા છીએ અને તેના કારણે આપણે આપણી જરૂરિયાત કરતાં વધુ ઉત્પાદન કરવું પડશે.”
રાજનીતિમાં રેવડી વહેંચવાની સંસ્કૃતિ (સબસીડી કલ્ચર) સામે પણ તેઓ ઘણું બોલ્યા. તે આ મહિનામાં બીજી વખત તેની વિરુદ્ધ બોલી રહ્યા હતા. આ પહેલા 16 જુલાઈના રોજ બુંદેલખંડ એક્સપ્રેસ વેનું ઉદ્ઘાટન કરતી વખતે તેમણે તેની વિરુદ્ધ વાત કરી હતી.
સુપ્રીમ કોર્ટે મંગળવારે આ મુદ્દા પર મુખ્ય ન્યાયાધીશની આગેવાની હેઠળની બેન્ચે સૂચન કર્યું હતું કે નાણાં પંચ સબસિડી આપતા રાજ્યોને ભંડોળના પ્રવાહને નિયંત્રિત કરવા માટે વિચારણા કરે તે પછી મંગળવારે એલાર્મ વધાર્યો હતો.
સીજેઆઈએ કહ્યું, “સમય સાથે આપણી રાજનીતિમાં ગંભીર વિકૃતિઓ આવી છે. રાજકારણમાં લોકોમાં સત્ય કહેવાની હિંમત હોવી જોઈએ. પરંતુ કેટલાક રાજ્યોમાં આપણે મુદ્દાઓને કાર્પેટ હેઠળ ધકેલી દેવાનું વલણ જોઈએ છીએ. તે તાત્કાલિક રાજકીય છે. તે નફાકારક લાગે છે. પરંતુ આજના આ પડકારોનો સામનો ન કરવો એ આપણા બાળકો અને ભાવિ પેઢીઓ પર બોજ છે.”
પીએમ મોદીએ કહ્યું, “જનરેશન કંપનીઓ વીજળીનું ઉત્પાદન કરી રહી છે પરંતુ તેમને ચૂકવણું નથી મળતું. જેમ ઘરમાં મસાલા હોય તો પણ ઈંધણ રાંધ્યા વિના ભૂખે મરશે. કોઈ વાહન ઈંધણ વિના નથી. ચાલશે, વીજળી નહીં હોય તો બધું ચાલશે. એક રાજ્યમાં પાવર સેક્ટર નબળું પડે તો આખા દેશને અસર કરે છે.
પીએમએ કોઈપણ રાજ્યનું નામ ન લીધું હોવા છતાં, તેમના નિવેદનને ‘મફત વીજળી’ના મુદ્દે અનેક પ્રાદેશિક પક્ષો, ખાસ કરીને દિલ્હીના સીએમ અરવિંદ કેજરીવાલને નિશાન બનાવતા જોવામાં આવે છે. તેઓએ તેને તમારું પ્રચાર અભિયાન બનાવ્યું છે.
પીએમ મોદીએ કહ્યું કે આ રાજકારણનો મુદ્દો નથી પરંતુ રાષ્ટ્રીય નીતિ અને રાષ્ટ્રનિર્માણ સાથે જોડાયેલો મુદ્દો છે. દેશના વિકાસ માટે વીજળી જરૂરી છે. તેમણે કહ્યું કે ઘણા રાજ્યોએ આ વીજ કંપનીઓના એક લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુનું દેવું છે. આ સિવાય વિવિધ સરકારી વિભાગો અને સ્થાનિક સંસ્થાઓ દ્વારા આ વીજ વિતરણ કંપનીઓ પર 60,000 કરોડ રૂપિયાથી વધુ બાકી છે.
વડાપ્રધાને કહ્યું કે રાજ્ય સરકારોએ હજુ સુધી વીજ કંપનીઓને રૂ. 75,000 કરોડની સબસિડીની પ્રતિબદ્ધતા પૂરી કરી નથી. આ સબસિડીની રકમ રાજ્યો દ્વારા ગ્રાહકોને આપવામાં આવતી સબસિડીવાળી વીજળીના બદલામાં આપવામાં આવશે.