હિન્દુ ધર્મમાં ઘણી જગ્યાએ મંત્રોની શક્તિનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. આ જ કારણ છે કે ધાર્મિક ગુરુઓ દ્વારા મંત્રોના સાચા ઉચ્ચારણની સાથે જાપ પર પણ ભાર મૂકવામાં આવે છે. મંત્રોમાં એટલી શક્તિ હોય છે કે તે દુષ્ટ મુશ્કેલીઓને સરળતાથી દૂર કરી શકે છે. લોકોના જીવનમાં ઘણા પ્રકારના ડર હોય છે જેમાં દુશ્મનનો ભય, પૈસાનો ડર જેવા અનેક ડર હોય છે. એટલા માટે એક એવો મંત્ર છે જે કહેવામાં આવે છે કે જો તમે રાત્રે સૂતી વખતે તેનો જાપ કરશો તો કોઈ પણ દુશ્મન તમારા પર ક્યારેય જીત મેળવી શકશે નહીં. મતલબ કે તમે તમારા બધા દુશ્મનોને હરાવી શકશો.
આ મંત્ર સાથે જોડાયેલી એક કથા છે. વાસ્તવમાં જ્યારે ભગવાન વિષ્ણુ શેષનાગ શય્યા પર આરામ કરી રહ્યા હતા ત્યારે સુષુપ્ત અવસ્થામાં હતા ત્યારે તેમના કાનની ગંદકીમાંથી મધુ-કૈતભ નામના બે રાક્ષસોનો જન્મ થયો હતો. સમયની સાથે આ બંને રાક્ષસો ખૂબ જ કુખ્યાત બની ગયા અને ઘણીવાર ઋષિઓને હેરાન કરતા હતા. એકવાર આ બંને રાક્ષસો બ્રહ્માજી પાસે પહોંચ્યા. રાક્ષસોએ બ્રહ્માજીને કહ્યું કે તમે અમારી સાથે યુદ્ધ કરો અથવા પદ્માસન છોડી દો. જ્યારે બ્રહ્માજીએ જોયું કે તેમના જેવો સંન્યાસી આ રાક્ષસો સાથે લડવામાં અસમર્થ છે, ત્યારે ભગવાન શ્રી વિષ્ણુ પાસે પહોંચ્યા. ત્યારબાદ ભગવાન વિષ્ણુએ શું કર્યું? આચાર્ય હિમાંશુ ઉપમન્યુ કહે છે – બ્રહ્માજીએ જોયું કે ભગવાન શ્રી વિષ્ણુ સૂઈ રહ્યા છે. ભગવાન બ્રહ્મા ભગવાન વિષ્ણુને જગાડવાનો ઘણો પ્રયાસ કરે છે, પરંતુ તેમની ઊંઘ ભાંગી નથી. બ્રહ્માજીએ જોયું કે ભગવાન શ્રી વિષ્ણુ માત્ર નિદ્રામાં નથી પરંતુ યોગ નિદ્રાના નિયંત્રણમાં છે.
આ મંત્રનો જાપ :-
યોગનિદ્રા પણ એક દેવી છે. વિષ્ણુને યોગનિદ્રામાં જોઈને બ્રહ્માજીને યોગનિદ્રા દેવી યાદ આવી. બ્રહ્માજીએ જે મંત્રનો પાઠ કર્યો તે છે – નિદ્રામ ભગવતી વિષ્ણોરતુલમ તેજસહ પ્રભુઃ.
જ્યારે બ્રહ્માજી અનેક રીતે યોગ નિદ્રાની સ્તુતિ કરે છે ત્યારે દેવીના પ્રભાવથી ભગવાન વિષ્ણુની ઊંઘ તૂટી જાય છે. આ પછી ભગવાન વિષ્ણુએ ઘણાં વર્ષો સુધી યુદ્ધ કર્યું અને મધુ-કૈતભ રાક્ષસોનો વધ કર્યો.
મંત્રનો જાપ કરવાથી મળે છે સમૃદ્ધિઃ-
યોગનિદ્રાના આ મંત્રની સ્તુતિ કરવાથી શત્રુઓ પર વિજયની સાથે ધન અને ધાન્યની પણ પ્રાપ્તિ થાય છે. કારણ કે જગતના પાલનહાર ભગવાન વિષ્ણુ છે અને તેઓ યોગ નિદ્રાના નિયંત્રણમાં પણ છે. જ્યારે પણ આપણે કોઈપણ કાર્ય માટે યોગનિદ્રાને પ્રાર્થના કરીએ છીએ ત્યારે ભગવાન શ્રી વિષ્ણુ પણ આપણને આશીર્વાદ આપે છે. આ મંત્રનો જાપ કરવાથી રાત્રે ઊંઘ પણ સારી આવે છે.