ભારતે ‘મિત્ર’ ખાતર પુતિનને આપ્યો ઝટકો, રશિયા સાથેના યુદ્ધાભ્યાસ સામે હાથ ખંખેરી નાખ્યા

યુક્રેન અને તાઈવાનના તણાવ વચ્ચે રશિયા અને ચીન અન્ય કેટલાક દેશો સાથે 1 થી 7 સપ્ટેમ્બર સુધી જાપાનના સમુદ્રમાં વોસ્ટોક 2022 નામની નૌકા કવાયત કરવા જઈ રહ્યા છે. રશિયાએ પણ ભારતને આ વ્યાપક કવાયત માટે આમંત્રણ આપ્યું હતું, પરંતુ નવી દિલ્હીએ તેનાથી મોઢું ફેરવી લીધું છે. ખરેખરમાં આ નૌકા કવાયત જાપાન નજીક યોજાવા જઈ રહી છે, જ્યાં આ દિવસોમાં રશિયા અને ચીન બંને સાથે તણાવ ચાલી રહ્યો છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે ભારતે તેના નજીકના મિત્ર જાપાન સાથેના સંબંધોની સંવેદનશીલતાને ધ્યાનમાં રાખીને આ નૌકા કવાયત ટાળી છે.

રશિયા અને ચીનની નૌકાદળ ઓખોતસ્કના સમુદ્ર અને જાપાનના સમુદ્રમાં વોસ્ટોક 2022 નામની જોરદાર કવાયત શરૂ કરવા જઈ રહી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ કવાયત દ્વારા અમેરિકા અને જાપાન સાથેના તણાવ વચ્ચે રશિયા અને ચીન બંને તાકાત બતાવવા જઈ રહ્યા છે. આને જોતા ભારતે આ કવાયતથી પોતાને દૂર રાખ્યા છે. જાપાને આ પ્રથાનો વિરોધ કર્યો હતો. અગાઉ, ભારતે યુક્રેન યુદ્ધની શરૂઆત પછી વોસ્ટોક 2022 બહુપક્ષીય સૈન્ય અભ્યાસ માટે રશિયાના આમંત્રણને સ્વીકાર્યું હતું.

રશિયાએ જાપાનનો વિરોધ નકારી કાઢ્યો, ચીન સાથે બતાવશે તાકાત

જો કે, ભારતની ભાગીદારી વ્યૂહાત્મક કમાન્ડ અને સ્ટાફ ડ્રીલ સુધી મર્યાદિત રહેશે જેમાં રશિયા, ચીન, સીરિયા, તાજિકિસ્તાન, અઝરબૈજાન, બેલારુસ, કઝાકિસ્તાન, કિર્ગિસ્તાન અને લાઓસ ભાગ લેશે. દરમિયાન, જાપાને રશિયાના નૌકા કવાયતનો સખત વિરોધ કર્યો છે જે તેની ઉત્તરીય સરહદની નજીક સ્થિત હતી. તેને કુરિલ ટાપુઓ કહેવામાં આવે છે, જેના પર જાપાન અને રશિયા બંને દાવો કરે છે. દક્ષિણ કુરિલ ટાપુઓ જાપાનના હોક્કાઇડો અને રશિયામાં કામચાટકા ટાપુઓ વચ્ચે સ્થિત છે. જાપાને રશિયા સાથે પોતાનો વિરોધ નોંધાવ્યો છે.

જાપાનના વિરોધને બાયપાસ કરીને રશિયા તેની નૌકા કવાયત ચાલુ રાખવા જઈ રહ્યું છે. રશિયાના સંરક્ષણ મંત્રાલયે સોમવારે કહ્યું કે રશિયા અને ચીનના યુદ્ધ જહાજો સાથે મળીને જાપાનના સમુદ્રમાં પોતાની શક્તિનું પ્રદર્શન કરશે અને દરિયાઈ વિસ્તારની સુરક્ષા કરશે. ભારતે તેની નૌકા કવાયતથી સ્પષ્ટ અંતર રાખીને રશિયા સાથે સંતુલન જાળવીને સૈન્ય અભ્યાસમાં ભાગ લેવાનો નિર્ણય કર્યો છે. જાપાન ભારતનું નજીકનું સાથી છે અને ક્વાડનું સભ્ય છે. જાપાન ભારતમાં મોટા પાયે રોકાણ કરી રહ્યું છે. અમેરિકા અને પશ્ચિમી દેશોના દબાણ છતાં ભારતે યુક્રેન યુદ્ધ માટે રશિયાની ટીકા કરી ન હતી. તે જ સમયે, તાઈવાનને લઈને ચીન અને જાપાન વચ્ચે તણાવ વધ્યો છે. જાપાન ચીન સાથેની સરહદ નજીક ક્રુઝ મિસાઈલ તૈનાત કરવા જઈ રહ્યું છે.