જો કે, ભારતમાં પ્રાચીન મંદિરોના પોતાના રહસ્યો છે,જે ન તો પંડિતો અથવા વિજ્ઞાન સમજી શકતા નથી. મંદિરો સામાન્ય રીતે તેમાં મૂકેલી મૂર્તિના ભગવાનના નામ પર રાખવામાં આવે છે,પરંતુ ભારતમાં એક એવું મંદિર પણ છે, જેનું નામ ભગવાનના નામ પર નહિ પણ તેનું નિર્માણ કરનારના નામ પર રાખવામાં આવ્યું છે અમે તમને રામપ્પા મંદિર વિશે જણાવી રહ્યા છીએ, જે તેલંગાણાના મૂળુગુ જિલ્લાના વેંકટપુર વિભાગના પલમપેટ ગામની ખીણમાં સ્થિત છે. એવું માનવામાં આવે છે કે દુનિયાની આ એકમાત્ર એવી વિશેષતા ધરાવતું મંદિર છે. પાલમપેટ એક નાનું ગામ હોવા છતાં, તે સેંકડો વર્ષોથી આબાદ છે.
ભગવાન શિવ રામપ્પા મંદિરમાં વિરાજમાન છે, તેથી તે ‘રામલિંગેશ્વર મંદિર’ તરીકે પણ ઓળખાય છે. આ મંદિરના નિર્માણની વાર્તા ખૂબ જ રસપ્રદ છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે 1213 સદીમાં, આંધ્રપ્રદેશના કાકટિયા વંશના મહાપરાજા ગણપતિ દેવને અચાનક શિવ મંદિર બનાવવાનો વિચાર આવ્યો. આ પછી, તેમણે તેના શિલ્પકાર રામપ્પાને એક એવું મંદિર બનાવવા કહ્યું જે વર્ષો સુધી ટકી રહે.
રામપ્પાએ પણ તેમના રાજાની આજ્ઞાઓનું પાલન કર્યું અને તેમની કારીગરી દ્વારા એક ભવ્ય, સુંદર અને વિશાળ મંદિર બનાવ્યું. એવું કહેવામાં આવે છે કે તે મંદિર જોઈને રાજા ખૂબ ખુશ થયા કે તેણે તેનું નામ તે શિલ્પકારના નામ પર જ રાખ્યું. 13 મી સદીમાં ભારત આવેલા પ્રખ્યાત ઇટાલિયન વેપારી અને સંશોધક માર્કો પોલોએ આ મંદિરને ‘મંદિરોની ગેલેક્સીનો સૌથી તેજસ્વી તારો’ ગણાવ્યો હતો.
જો કે, 800 વર્ષ પછી પણ, આ મંદિર હજી પહેલા જેટલું મજબૂત હતું. કેટલાક વર્ષો પહેલા, લોકોના મનમાં અચાનક સવાલ ઉભો થયો કે આ મંદિર આટલું જૂનું છે, તેમ છતાં તે કેમ તૂટી પડતું નથી, જ્યારે તેના પછી બનેલા ઘણા મંદિરો તૂટીને ખંડેરમાં ફેરવાયા છે. પુરાતત્ત્વ વિભાગના નિષ્ણાતોએ મંદિરની તાકાતનું રહસ્ય જાણવા પત્થરનો ટુકડો કાપી નાખ્યો, જેના પછી આશ્ચર્યજનક સત્ય બહાર આવ્યું. ખરેખર પત્થર ખૂબ હલકો હતો અને જ્યારે તેને પાણીમાં નાખવામાં આવે ત્યારે તે પાણીમાં ડૂબવાને બદલે તરવા લાગ્યો.
હવે સૌથી મોટો સવાલ એ હતો કે આવા હલકા પત્થરો ક્યાંથી આવ્યા, કારણ કે આવા પત્થરો વિશ્વમાં ક્યાંય મળતા નથી, જે પાણીમાં તરતા રહે છે રામ સેતુના પત્થરો સિવાય. તો શું રામપ્પાએ જાતે જ આવા પત્થરો બનાવ્યાં હતાં અને તે પણ 800 વર્ષ પહેલાં? શું તેમની પાસે કોઈ તકનીક છે કે જે પત્થરોને આટલા હલકા કર્યા કે તેઓ પાણીમાં તરવા લાગ્યા. આ બધા પ્રશ્નો આજે પણ એક પ્રશ્ન છે, આજ કારણ છે કે આજ સુધી કોઈને તેમના રહસ્યો જાણી શક્યા નથી.
જ્યારે આ બાબત પુરાતત્ત્વીય વિભાગ સુધી પહોંચી ત્યારે તે મંદિરની તપાસ માટે પાલપેટ ગામ પહોંચી હતી.ઘણા પ્રયત્નો કર્યા પછી પણ આ મંદિર આજ સુધી આટલું મજબૂત કેવી રીતે ઉભું રહ્યું છે તેનું રહસ્ય તે શોધી શક્યા નથી.પાછળથી,મંદિરની શક્તિનું રહસ્ય જાણવા મળ્યું કે લગભગ તમામ પ્રાચીન મંદિરો તેમના ભારે પથ્થરોના વજનને કારણે તૂટી ગયા હતા,પરંતુ તે ખૂબ જ હળવા પત્થરોથી બનાવવામાં આવ્યું છે,તેથી આ મંદિર તૂટતું નથી.