સેક્ટર 77 માં રહેતા 24 વર્ષીય રાહુલ (નામ બદલ્યું છે) એ 2 મહિના પહેલા ઘરની નજીક એક જીમમાં કસરત શરૂ કરી, તેઓએ બાઉન્સર્સ જેવું શરીર બનાવવું હતું. ટ્રેનરના કહેવાથી સ્ટેરોઇડ્સ લેવાનું શરૂ કર્યું.
એક મહિના પછી શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અને ખાંસીની સમસ્યા શરૂ થઈ, મુશ્કેલી વધી તો ડૉક્ટર પાસે પહોંચ્યો, શરીર સાથે ફીટ દેખાતા રાહુલે સારવાર શરૂ કરી પણ તેને આરામ ન મળ્યો.ડોક્ટરને ટીબીની શંકા થઈ તો તપાસ કરાવી.
રિપોર્ટ પોઝિટિવ આવતાં ડોકટરો પણ આશ્ચર્યચકિત થયા હતા.રાહુલની આજુબાજુ કોઈને ટીબી નહોતી. તપાસમાં બહાર આવ્યું હતું કે નબળી ગુણવત્તાવાળા સ્ટેરોઇડ્સને કારણે તેને ટીબી થઈ હતી. ગયા મહિને આવા 10 કેસ નોંધાયા હતા.
નબળી ગુણવત્તાવાળો સ્ટેરોઇડ્સ બન્યો ટીબીનું કારણ.
નોઈડાની કૈલાશ હોસ્પિટલમાં સાંસ રોગના વિશેષજ્ઞ ડો.લલિત મિશ્રાએ જણાવ્યું હતું કે છેલ્લા 7 મહિનાથી તેમને દર મહિને ટીબીના 10 કેસ આવે છે. ગયા મહિને ત્યાં 10 કેસ એવા નોંધાયા હતા જે આશ્ચર્યજનક છે.
દેખાવમાં દર્દીઓ આરોગ્ય સાથે ફીટ હતા, વજન સારું હતું,જીમમાં જતા હતા. પ્રારંભિક લક્ષણોમાં ટીબીની શંકા ન હતી, પરંતુ તપાસમાં આ બીમારીને પકડી હતી. જીમમાં આ દર્દીઓને હલકી ગુણવત્તાવાળા સ્ટેરોઇડ્સ આપવામાં આવ્યાં હતાં. તેમ છતાં સ્ટેરોઇડ્સ ટીબીનું કારણ નથી, પરંતુ ગુણવત્તા ખરાબ હોવાથી આ સમસ્યા થઈ હતી. નબળી ગુણવત્તાવાળા સ્ટીરોઈડના વધુ પડતા ઉપયોગને કારણે આ રોગ થયો હતો. સામાન્ય રીતે ટીબીના દર્દીઓ શારિરીક રીતે ફીટ નથી દેખાતા.
જિમમાં ગેરકાયદેસર છે સ્ટેરોઇડ્સ નો ઉપયોગ.
બધા ફિટનેશ કેન્દ્રોમાં સ્ટેરોઇડ્સનો ઉપયોગ સંપૂર્ણપણે પ્રતિબંધિત છે. તો પણ લોકો સ્નાયુઓને ફુલાવવા માટે બહારથી ખરીદીને ઇન્જેક્શન લે છે. જ્યાં સુધી તેની અસર રહે છે, ત્યાં સુધી શરીરમાં એક અલગ ઉર્જા મળી આવે છે.
બસ આ લોભથી જીમમાં જતા યુવાનો તેનો ઉપયોગ શરૂ કરે છે. ડોકટરો કહે છે કે સ્ટીરોઇડ્સનો ઉપયોગ ન જોઈએ એ જ રીતે, પ્રોટીનનો ઉપયોગ મોટા પ્રમાણમાં ન લેવો જોઈએ, ડોક્ટરની સલાહથી પ્રોટીનનો ઉપયોગ થઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે જો વજન 70 કિલો હોય તો 24 કલાકમાં વધુમાં વધુ 70 ગ્રામ પ્રોટીન ફાયદાકારક થઈ શકે છે.
‘ધૈર્યથી બનાવો સારી બોડી’
ફિટનેસ ટ્રેનર સરબજીત કૌરે કહ્યું કે સારી બોડી બનાવવા માટે સ્ટેરોઇડ્સ અને પ્રોટીન વિકલ્પ નહીં હોઈ શકતા. તેના માટે ધૈર્ય અને મહેનતની જરૂર હોય છે. ઘણા યુવાનો તેમના શરીરને ઝડપથી બનાવવા માટે ઉચ્ચ માત્રામાં સ્ટીરોઇડ્સ અને પૂરવણીઓ લેવાનું શરૂ કરે છે.
જીમના ટ્રેનર્સ પણ લોભમાં યોગ્ય માહિતી નથી આપતા પરિણામે બીમારીઓ આસપાસ ઘેરાઈ રહે છે. આવી સ્થિતિમાં કુદરતી વસ્તુઓ જેવી કે ફળો, દૂધ, ઇંડા, ફણગાવેલા અનાજ, સુકા ફળો, વગેરે શરીરની જરૂરિયાતોને પુરી કરવાની કોશિશ કરો.
છેવટે શુ હોય છે ટીબી
ટ્યુબરક્લોસિસ અથવા ટીબીના બેક્ટેરિયાશ્વાસ દ્વારા ફેફસાં સુધી પહોંચે છે. તેના સંક્રમણથી ફેફસામાં નાના ઘા બની જાય છે. રોગપ્રતિકારક શક્તિ એટલેકે ઇમ્યુનિટી નબળી હોય ત્યારે તેમની અસર ઝડપથી જોવા મળે છે.
પરંતુ સ્વસ્થ વ્યક્તિમાં તે કેલ્શિયમ અથવા ફાઇબ્રોસિસના આવરણ ચડાવીને બંધ થઈ જાય છે. ઘણા વર્ષો સુધી તે આ રીતે રહી શકે છે. જ્યારે શરીર નબળું હોય ત્યારે તેઓ હુમલો કરે છે. તે શરીરના કોઈપણ ભાગમાં ફેલાય શકે છે. ટીબીના લક્ષણો બ્રોન્કાઇટિસ, ન્યુમોનિયા અને ફેફસાના કેન્સરના લક્ષણો મળે છે.
સ્ટેરોઇડ્સના નુકશાન
કાર્ડિઈક એરેસ્ટ, હાર્ટ એટેક, લીવરની સમસ્યાઓ, ટ્યુમર, હાડકાંને નુકશાન, શરીરનો વિકાસ રોકવો, વાંજિયાપણું, વાળ ખરવા, લંબાઈમાં વધારો, હતાશા વગેરે જેવા રોગો થઈ શકે છે.
જો કે, ડોકટરો ઘણા કિસ્સાઓમાં સ્ટીરોઇડ્સનું ઇન્જેક્શન લગાવે છે. ઘણી તપાસ કર્યા પછી જ તેને નિર્ધારિત માત્રામાં લેવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. નોઈડાના જિલ્લા ટીબી રોગ અધિકારી ડો.શિરીષ જૈન કહે છે કે ,સ્ટીરોઈડ્સનો ઘણી દવાઓ પામ ઉપયોગ થાય છે. ડોક્ટરની સલાહ લીધા પછી જ આપવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં સ્ટીરોઈડના ઉપયોગથી ટીબીની વાત સરળતાથી માની નથી શકાતી. આવા કેસોનો રિપોર્ટ જોયા પછી જ કંઇક કહી શકાય.