નવી દિલ્હીઃ અદાણી ગ્રૂપના શેરમાં આ દિવસોમાં ઉથલપાથલ ચાલી રહી છે. આનું કારણ અમેરિકન શોર્ટ સેલિંગ ફર્મ હિંડનબર્ગ રિસર્ચનો રિપોર્ટ છે જે 24 જાન્યુઆરીએ આવ્યો હતો. જેમાં અદાણી ગ્રુપ પર ઘણા ગંભીર આરોપો લગાવવામાં આવ્યા છે. જોકે અદાણી ગ્રુપે આ આરોપોને નકારી કાઢ્યા છે. પરંતુ તેના કારણે અદાણી ગ્રુપના શેરમાં ભારે ઘટાડો થયો છે. ગ્રુપનું માર્કેટ કેપ 60 ટકા ઘટ્યું છે. અદાણી ગ્રૂપ રોકાણકારોનો વિશ્વાસ જીતવા માટે તમામ શક્ય પ્રયાસો કરી રહ્યું છે પરંતુ તેનો કોઈ ફાયદો દેખાઈ રહ્યો નથી. દરમિયાન, જાણીતા અર્થશાસ્ત્રી સ્વામીનાથન એસ.એ અય્યરે અમારા સહયોગી અખબાર ઇકોનોમિક ટાઇમ્સ માં એક લેખ લખ્યો છે. તેમનું કહેવું છે કે હિંડનબર્ગ રિસર્ચનો રિપોર્ટ અદાણી ગ્રૂપ માટે સમસ્યા નથી પણ વરદાન છે.
સ્વામીનાથને કહ્યું કે હિંડનબર્ગ રિસર્ચના રિપોર્ટમાં અદાણી ગ્રુપની કંપનીઓ પર સ્ટોકમાં હેરાફેરીના ગંભીર આરોપો લગાવવામાં આવ્યા છે. આનાથી વૈશ્વિક રોકાણકારોમાં ગભરાટ ફેલાયો છે અને તેઓ તેમનું રોકાણ પાછું ખેંચી રહ્યા છે. આ માટે સંપૂર્ણ તપાસ થવી જોઈએ અને દોષિતોને સજા મળવી જોઈએ. પરંતુ હું આ મુદ્દા સાથે સંબંધિત એક મુદ્દો ઉઠાવવા માંગુ છું. અદાણીના ટીકાકારોનું કહેવું છે કે તેઓ તેમની આવડતના કારણે નહીં પરંતુ રાજકીય સમર્થન અને ચાલાકીથી આ પદ સુધી પહોંચ્યા છે. હું આ સાથે સહમત નથી. એક સામાન્ય પરિવારમાંથી બે દાયકામાં વિશ્વનો ત્રીજો સૌથી મોટો અમીર વ્યક્તિ બનવું એ અસાધારણ વ્યવસાય કુશળતા વિના શક્ય નથી.
અદાણી નેશનલ ચેમ્પિયન છે
ટીકાકારો કહે છે કે ભાજપ અદાણીને મૂલ્યવાન સંપત્તિ આપી રહી છે. તેમાં બંદરોથી ખાણો, એરપોર્ટ અને ટ્રાન્સમિશન લાઇનનો સમાવેશ થાય છે. એવું બિલકુલ નથી. સરકારે શરૂઆતમાં તેમને કચ્છમાં નાનું બંદર ચલાવવાનો અધિકાર આપ્યો હતો. ત્યારે રેલ કનેક્શન નહોતું. અદાણીએ તેને દેશના સૌથી મોટા બંદરમાં રૂપાંતરિત કર્યું. આ કોઈ ચમત્કારથી ઓછું નથી. અદાણીએ ઘણી મોટી વૈશ્વિક કંપનીઓને હરાવીને લગભગ એક ડઝન જેટલા સ્થળોએ જેટી અને બંદરો ખરીદ્યા છે. તે દેશના સૌથી મોટા પોર્ટ ઓપરેટર છે. દેશના કુલ નૂરના લગભગ ચોથા ભાગનું સંચાલન કરે છે. આ કામ તેને નેશનલ ચેમ્પિયન બનાવે છે.
સરકાર તેમને શ્રીલંકા અને ઇઝરાયેલમાં વ્યૂહાત્મક જેટી અને બંદરો ખરીદવામાં મદદ કરી રહી છે. ટીકાકારો તેને ફેવર કહે છે. શું ખરેખર એવું છે? શ્રીલંકાના ટર્મિનલ પર 750 મિલિયન ડોલરનો ખર્ચ થશે અને હાઈફા પોર્ટ માટે 1.18 બિલિયન ડોલરનો ખર્ચ થશે. જો ચાંદીની થાળી પર રજૂ કરવામાં આવે તો પણ ભારતમાં કોઈ કંપની આટલું મોટું જોખમ નહીં લે. અદાણીની કુશળતાએ તેમને બિઝનેસમેન કરતાં વધુ વ્યૂહાત્મક ખેલાડી બનાવ્યા છે.
વાચકોને લાગતું હશે કે હું અદાણીનો મોટો ચાહક છું. પરંતુ મારી પાસે અદાણી ગ્રુપના કોઈ શેર નથી. આનું કારણ એ છે કે તેમની કિંમત ઘણી વધારે છે અને તેઓ ઘણું જોખમ વહન કરે છે. અદાણીએ તેના બિઝનેસમાં ઝડપથી વૈવિધ્યીકરણ કર્યું છે. ઈતિહાસ આવા ઉદ્યોગપતિઓથી ભરપૂર છે જેમણે ઝડપથી તેમના વ્યવસાયનો વિસ્તાર કર્યો. ઘણા દાયકાઓ સુધી સફળતા મળી પરંતુ પછી તેઓ નિષ્ફળ ગયા. તેથી મને લાગે છે કે હિંડનબર્ગ રિપોર્ટ અદાણી સાથે અત્યાર સુધીની શ્રેષ્ઠ બાબત છે. આનાથી તેમના વ્યવસાયના વિસ્તરણની ઝડપમાં ઘટાડો થશે અને તેમના ફાઇનાન્સર્સ ભવિષ્ય વિશે સાવચેત બનશે. આનાથી અદાણી જૂથમાં નાણાકીય શિસ્ત આવશે અને અદાણીને ફાયદો થશે. હિંડનબર્ગ અદાણી ગ્રુપ માટે આશીર્વાદરૂપ બની શકે છે.