જ્યારે વાવણી દરમિયાન નીંદણ નિયંત્રણ વધુ સારી રીતે થાય છે ત્યારે ખેડૂતો ખેતરમાંથી સારું ઉત્પાદન મેળવે છે. સામાન્ય રીતે ખેડૂતો ખેતરમાં પાક સાથેના અન્ય ઘાસને દૂર કરીને નીંદણથી છૂટકારો મેળવે છે. પરંતુ છેલ્લા કેટલાક દાયકાઓથી ગાજર ઘાસ ખેડૂતો માટે ખૂબ જ ખતરનાક પડકાર તરીકે ઉભરી આવ્યું છે. જે પાક માટે પશુઓ માટે અને ખેડૂતોના સ્વાસ્થ્ય માટે જોખમી છે. હકીકતમાં ગાજર ઘાસનો છોડ એક વર્ષમાં ત્રણ વખત તેનું જીવન ચક્ર પૂર્ણ કરે છે અને એક છોડમાંથી 10,000-25,000 બીજ ઉત્પન્ન થાય છે.
આ છોડ પર્યાવરણને પણ પ્રદૂષિત કરે છે. આવી સ્થિતિમાં ખેડૂતો માટે તેનું અસરકારક નિયંત્રણ જરૂરી છે. જી.બી.પંત યુનિવર્સિટી ઓફ એગ્રીકલ્ચર એન્ડ ટેક્નોલોજીએ ગાજર ઘાસ નાબૂદી માટે વિશેષ અભિયાન શરૂ કર્યું છે. આ પ્રસંગે યુનિવર્સિટીના સિનિયર રિસર્ચ ઓફિસર ડો.તેજ પ્રતાપે ગાજર ગ્રાસના ગેરફાયદા અને તેના નિયંત્રણ વિશે વિગતવાર માહિતી આપી હતી. તેમણે કહ્યું કે ગાજર ઘાસનો ફેલાવો અગાઉ બિનખેતીવાળા વિસ્તારોમાં હતો. પરંતુ, હવે ગાજર ઘાસ કૃષિ ક્ષેત્રોમાં વિસ્તર્યું છે. જેના કારણે પાકને 35-40 ટકાનું નુકસાન થયું છે. તેમણે કહ્યું કે ગાજર ઘાસ દેશના લગભગ 35 મિલિયન હેક્ટર વિસ્તારમાં ફેલાયેલું છે, જે જો સમયસર નિયંત્રણમાં નહીં આવે તો ભવિષ્યમાં તે વધુ વિસ્તારમાં ફેલાઈ જશે.
ગાજર ઘાસ ખેડૂતો માટે આ રીતે જોખમી છે
કૃષિ ક્ષેત્રમાં ફેલાતા ગાજર ઘાસ ખેડૂતો માટે પણ જોખમી બની ગયું છે. વાસ્તવમાં તેને ગાજર ઘાસ (પાર્થેનિયમ હિસ્ટ્રોફોરસ) પણ કહેવામાં આવે છે. તે જ સમયે, દેશી ભાષામાં, તેને કોંગ્રેસ ગ્રાસ, ચાતક ચોદની, ગાંધી બુટી વગેરે નામોથી પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ એક ખૂબ જ હાનિકારક અને ઝેરી છોડ છે, જેના કારણે ત્વચાનો સોજો, એલર્જી, ચામડીના રોગો, પરાગરજ અને અસ્થમા વગેરે જેવા રોગો મનુષ્યો અને પ્રાણીઓના ખોરાકમાં દૂધની ઉણપ અને ઝેરનું કારણ બને છે.
ગાજર ઘાસ નાબૂદ કરવા માટે જાગૃતિ જરૂરી છે
જી.બી.પંત યુનિવર્સિટી ઓફ એગ્રીકલ્ચર એન્ડ ટેક્નોલોજી ખાતે કેરેટ ગ્રાસ ઉનામૂલ અભિયાન અંતર્ગત તેને નાબૂદ કરવા માટે જાગૃતિ જરૂરી છે તેના પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. જે અંતર્ગત શાળા, કોલેજો, ગામડાઓમાં વિદ્યાર્થીઓ, યુવાનો અને ખેડૂતોમાં આ અંગે જાગૃતિના કાર્યક્રમો કરવા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. કાર્યક્રમનું સંચાલન કરતી વખતે ડો.એસ.પી.સિંઘે ગાજર ઘાસ નાબૂદીની જૈવિક પદ્ધતિઓ વિશે વિગતવાર સમજાવ્યું હતું.
ડૉ.એસ.કે. વર્માએ કેન્દ્રના વૈજ્ઞાનિકો, અધિકારીઓ, વિદ્યાર્થીઓ ઉપરાંત તમામ સામાન્ય નાગરિકોને આમંત્રિત કરતાં જણાવ્યું હતું કે, જ્યારે રાષ્ટ્રીય સ્તરે ગાજર ગ્રાસ જરુક્તા સપ્તાહની ઉજવણી થઈ રહી છે ત્યારે આપણે સમજવું જોઈએ કે ગાજર ઘાસ આપણા માટે કેટલી મોટી સમસ્યા છે અને આ આપણે સમસ્યાનો ઉકેલ લાવવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ, જેથી સમાજ તેના પ્રકોપથી બચી શકે. ગાજર ગ્રાસમાંથી વૈજ્ઞાનિક ઢબે ખાતર અને વર્મી કમ્પોસ્ટ બનાવી તેનો ઉપયોગ કરવાની પણ વાત કરી હતી.