તમે બધાએ જ્યોતિર્લિંગ અને શિવલિંગ વિશે સાંભળ્યું જ હશે. મહાશિવ રાત્રીના દિવસે શિવલિંગને દૂધ, જળ, ફળ, ફૂલ વગેરે અર્પણ કરવામાં આવે છે. જ્યોતિર્લિંગની પૂજા કરવાથી અક્ષય પુણ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે. ઘણા લોકો એવું વિચારે છે કે જ્યોતિર્લિંગ અને શિવલિંગ બંને એક જ છે, પરંતુ એવું નથી, આ બંનેમાં ઘણો તફાવત છે. ચાલો જાણીએ કે આ બંને એકબીજાથી કેવી રીતે અલગ છે.
આ જ્યોતિર્લિંગની કથા છે
શિવપુરાણની એક દંતકથા અનુસાર, ભગવાન બ્રહ્મા અને ભગવાન વિષ્ણુ વચ્ચે વિવાદ થયો હતો કે બંનેમાંથી કોણ મહાન છે. આ લડાઈનો ઉકેલ શોધવા માટે, ભગવાન શિવ પ્રકાશના એક મોટા સ્તંભના રૂપમાં પ્રગટ થયા, જેનો પ્રકાશ આ બંને લોકો સહન ન કરી શક્યા અને પછી તેમની મૂંઝવણનો નાશ થઈ ગયો. આ જ્યોતિ સ્તંભને જ્યોતિર્લિંગ કહેવામાં આવે છે. લિંગનો અર્થ પ્રતીક છે, તેથી જ જ્યોતિર્લિંગ ભગવાનના પ્રકાશના સ્વરૂપમાં અને બ્રહ્માંડની રચનાનું પ્રતીક છે.
આ જ્યોતિર્લિંગ અને શિવલિંગ વચ્ચેના તફાવતો છે
જ્યોતિર્લિંગ હંમેશા પોતાની મેળે જ દેખાય છે પરંતુ શિવલિંગ માનવ દ્વાર અને સ્વયં નિર્મિત બંને રીતે બની શકે છે. હિંદુ ધર્મમાં કુલ 12 જ્યોતિર્લિંગ જણાવવામાં આવ્યા છે.
12 જ્યોતિર્લિંગના નામ
આજે જ્યાં પણ જ્યોતિર્લિંગની સ્થાપના કરવામાં આવી છે ત્યાં સોમેશ્વર અથવા સોમનાથ, શ્રીશૈલમ મલ્લિકાર્જુન, મહાકાલેશ્વર, ઓમકારેશ્વર, કેદારેશ્વર, ભીમાશંકર, વિશ્વેશ્વર, ત્ર્યંબકેશ્વર, વૈદ્યનાથ મહાદેવ, નાગેશ્વર મહાદેવ, રામેશ્વરમ અને ઘુશ્મેશ્વર જેવા ભવ્ય મંદિરો બનાવવામાં આવ્યા છે. સોમનાથ એ પ્રથમ જ્યોતિર્લિંગ માનવામાં આવે છે જે ગુજરાતમાં આવેલું છે.
