બાળપણમાં આપણે સાપ અને નોળિયાની લડાઈની વાર્તાઓ સાંભળતા હતા અને ઘણી વખત જોતા હતા. હવે સોશિયલ મીડિયાના જમાનામાં ક્યારેક આ વીડિયો આંખ સામે આવી જાય છે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે સાપ અને નોળિયા આટલા ભયંકર દુશ્મનો કેમ છે? શા માટે એકબીજાને જોઈને મારવા પર ઝૂકી જાય છે. ચાલો સમજીએ.
સાપમાં ઝેર, નોળિયામાં ત્વરા!
ખરેખરમાં આપણે ઘણીવાર જોઈએ છીએ કે કેવી રીતે સાપ નોળિયા પર હુમલો કરે છે અને નોળિયા પણ સાપ પર એટલી જ ઝડપથી હુમલો કરે છે. એવું લાગે છે કે બંને એકબીજાને મારી નાખશે. આ માટે ઘણા કારણો જવાબદાર છે. ઘણીવાર એવું જોવા મળે છે કે સાપમાં જોવા મળતું ઝેર નોળિયા પર અસરકારક નથી. આ સિવાય નોળિયા એટલો ચપળ છે કે તે સાપથી બચવા માટે અનેક દાવપેચ પણ બદલી નાખે છે.
બચ્ચા માટે હુમલા કરે છે?
કેટલાક નિષ્ણાતો માને છે કે મંગૂસ વિચારે છે કે જો તે સાપને છોડી દેશે, તો તે તેના બચ્ચાને એટલે કે નાના નોળિયાને ડંખ મારશે અને ખાઈ જશે. કારણ કે નોળિયા સાપને ખોરાક તરીકે ખૂબ પસંદ કરે છે અને આ જ કારણ છે કે નોળિયા તેમના બચ્ચાને બચાવવા માટે સાપ સાથે લડે છે.
કુદરતી દુશ્મન?
તે જ સમયે, કેટલાક નિષ્ણાતો એવું પણ માને છે કે સાપ અને નોળિયા કુદરતી દુશ્મનો છે. સાપ નોળિયાને મારવા માંગે છે જેથી તે પોતે જીવી શકે અને નોળિયા તેને મારવા માંગે છે જેથી તે જીવી શકે. જો કે, કુદરતી વિરોધીની તરફેણમાં દલીલ હંમેશા નબળી રહી છે કારણ કે એવું માનવામાં આવે છે કે નોળિયા ઘણા નાના પ્રાણીઓનો શિકાર કરતા નથી.
શું નોળિયા હંમેશા ભારે હોય છે?
એવું પણ કહેવાય છે કે ઝડપી નોળિયા કોઈપણ સાપનો નાશ કરી શકે છે. વાસ્તવમાં, નોળિયાના શરીરમાં એસિટિલકોલાઇન રીફ્લેક્સ હોય છે, આ રીતે તે સાપના ઝેરમાં રહેલા ન્યુરોટોક્સિનથી બચાવે છે. નોળિયાના ડીએનએમાં હાજર આલ્ફા અને બીટા બ્લોકર તેને ઝેરની અસરથી બચાવે છે. તેથી જ તે પોતાના જડબાનો ઉપયોગ કરીને સાપને મારી નાખે છે.
એકંદરે, તે સાચું છે કે સાપ અને નોળિયા વચ્ચેની દુશ્મનાવટ હજારો વર્ષ જૂની છે, એવું લાગે છે. પરંતુ આ દુશ્મનીનું કારણ શું છે, તેના કોઈ નક્કર પુરાવા ક્યાંય લખવામાં આવ્યા નથી. હા, એટલું ચોક્કસ છે કે તેઓ એકબીજાને જોઈને ગુસ્સાથી લાલ થઈ જાય છે.