રશિયા પાસેથી S-400 એર ડિફેન્સ સિસ્ટમ ખરીદવા માટે CAATSA કાયદા હેઠળ ભારત પર પ્રતિબંધો લાદવા કે કેમ તે અંગે યુએસ પ્રમુખ જો બિડેન નિર્ણય લેશે. બિડેન પ્રશાસનના એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ અમેરિકી ધારાસભ્યોને આ માહિતી આપી. કાઉન્ટરિંગ અમેરિકાઝ એડવર્સરીઝ થ્રુ સેક્શન્સ એક્ટ (CAATSA) હેઠળ, યુએસ વહીવટીતંત્રને ઈરાન, ઉત્તર કોરિયા અથવા રશિયા સાથે નોંધપાત્ર વ્યવહાર ધરાવતા કોઈપણ દેશ સામે પ્રતિબંધો લાદવાની સત્તા છે.
CAATSA કાયદો શું છે?
CAATSA એ એક કડક યુએસ કાયદો છે જે વોશિંગ્ટનને 2014 માં રશિયા દ્વારા ક્રિમીઆના જોડાણ અને 2016ની યુએસ પ્રમુખપદની ચૂંટણીમાં વ્લાદિમીર પુતિનની કથિત દખલગીરીના જવાબમાં તે દેશો પર પ્રતિબંધો લાદવા માટે અધિકૃત કરે છે. જે મોસ્કો પાસેથી મોટા સંરક્ષણ સાધનો ખરીદે છે.
બિડેન ભારત પર પ્રતિબંધો લાદવાનો નિર્ણય લેશે
દક્ષિણ અને મધ્ય એશિયા માટેના અમેરિકી સહાયક વિદેશ મંત્રી ડોનાલ્ડ લુએ સેનેટની નજીકના પૂર્વ, દક્ષિણ એશિયા, મધ્ય એશિયા અને આતંકવાદ વિરોધી બાબતો અંગેની સેનેટની ફોરેન રિલેશન્સ સબકમિટીના સભ્યોને ભારત વિરુદ્ધ સંભવિત CAATSA પ્રતિબંધો અંગેના પ્રશ્નને જણાવ્યું હતું. રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેન નવી દિલ્હી પર પ્રતિબંધ મૂકવો કે નહીં તે અંગે નિર્ણય લો.
યુક્રેન પર રશિયાની સૈન્ય કાર્યવાહીને અસર થશે?
ડોનાલ્ડ લુએ કહ્યું, ‘હું તમને ખાતરી આપી શકું છું કે બિડેન વહીવટીતંત્ર CAATSA કાયદાનું પાલન કરશે અને તેનો સંપૂર્ણ અમલ કરશે. વહીવટીતંત્ર આના કોઈપણ પાસાઓ પર આગળ વધતા પહેલા કોંગ્રેસ સાથે ચર્ચા કરશે. “દુર્ભાગ્યે, હું એવું કહી શકતો નથી કે ભારત સામે પ્રતિબંધો લાદવાના મામલે રાષ્ટ્રપતિ અથવા વિદેશ મંત્રીના નિર્ણય વિશે કોઈ અનુમાન લગાવવા માટે. યુક્રેન પર રશિયાની સૈન્ય કાર્યવાહીની આ નિર્ણય પર કોઈ અસર પડશે કે કેમ તે પણ હું કહી શકતો નથી.
‘હજુ કોઈ નિર્ણય લેવાયો નથી’
ડોનાલ્ડ લુએ સ્પષ્ટતા કરી કે CAATSA હેઠળ ભારત પર પ્રતિબંધો લાદવાના મુદ્દે બિડેન પ્રશાસને હજુ સુધી કોઈ નિર્ણય લીધો નથી. તેમણે કહ્યું, ‘ભારત ખરેખર અમારું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ સુરક્ષા ભાગીદાર છે. અમે આ ભાગીદારીને આગળ લઈ જવા માટે આતુર છીએ. હું આશા રાખું છું કે જે રીતે રશિયાની આકરી ટીકા થઈ છે, તેનાથી ભારત સમજશે કે મોસ્કોથી દૂર રહેવાનો સમય આવી ગયો છે.
ડોનાલ્ડ લુએ દાવો કર્યો હતો કે રશિયન બેંકો પર લાદવામાં આવેલા વ્યાપક પ્રતિબંધોને કારણે કોઈપણ દેશ માટે રશિયા પાસેથી મોટા હથિયારોની સિસ્ટમ ખરીદવી અત્યંત મુશ્કેલ હશે. “છેલ્લા કેટલાક અઠવાડિયામાં, અમે જોયું છે કે કેવી રીતે ભારતે મિગ-29, રશિયન હેલિકોપ્ટર અને એન્ટી ટેન્ક હથિયારોના ઓર્ડરો રદ કર્યા છે,”
ડોનાલ્ડ લુની ટિપ્પણી એવા સમયે આવી છે જ્યારે યુક્રેન પર રશિયન હુમલાની નિંદા કરતા ઠરાવ પર બુધવારે સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં મતદાનથી દૂર રહેવા બદલ ભારત રિપબ્લિકન અને ડેમોક્રેટ બંને તરફથી ટીકાનો સામનો કરી રહ્યું છે.